To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
Zegar szachowy Do gry towarzyskiej wystarczy po prostu sza- chownica i 32 bierki, ale we wszystkich turnie- jach używa się dziś także zegarów szachowych. Może on przydać się także i amatorom w celu ograniczenia czasu trwania partii. Jest to ciekawe urządzenie, składające się w rzeczywistości z dwóch zegarów, po jednym dla każdego gracza. Są sprzężone w taki spo- sób, że uruchomienie jednego prowadzi do au- tomatycznego zatrzymania drugiego tak, że jednocześnie chodzić może tylko jeden z nich. Każdemu z graczy wyznacza się górny limit czasu, przeznaczony na wykonanie pewnej licz- by ruchów lub na ukończenie partii. W razie przekroczenia tego limitu gracz przegrywa par- tię, bez względu na sytuację na szachownicy. Najbardziej rozpowszechniony model zegara wyposażony jest w chorągiewkę, popychaną przez wskazówkę minutową. W chwili, gdy mi- nie ona punkt oznaczający godzinę dwunastą, chorągiewka opada, co oznacza, że czas minął. Zegary mechaniczne, być może nieco niedo- kładne, stopniowo zastępuje się cyfrowymi. W rozgrywkach międzynarodowych czas przeznaczony na pierwsze 40 posunięć to z re- guły 2 godziny, godzina na kolejne 20 posu- nięć, a następnie pół godziny na dokończenie 143 ENCYKLOPEDIA GIER partii. Ponieważ jednak zegary nie idą równo- cześnie, oznacza to, że partia może trwać sie- dem godzin. Obecnie coraz popularniejsze stają się partie z krótszym limitem czasu, tak zwane partie błyskawiczne. Graczowi przysłu- guje w nich 30 minut, 15 minut, a nawet tylko 5 minut na ukończenie partii. Zegar szachowy stanowi doskonałe narzędzie kontrolowania partii w grach dla dwóch uczestników i często stosuje się go w rozgrywkach Scrabble®, war- cabów czy go. Szachy progresywne Jest to jeden z najpopularniejszych alternatywnyc) wariantów gry. Stanowi prawdziwe wyzwanie umysłowe, a jednocześnie pobudza wyobraźnię. Liczba gracza: dwóch Rekwizyty: szachownica i bierki Stopień trudności: każdy, kto potrafi grać w szachy, opanuje bez trudności szachy progresywne Czas trwania: 10 do 20 minut Rozpoczęcie gry Ustawienie jest takie samo, jak w standardo- wych szachach. Zasady ruchu Zaczynają białe i wykonują posunięcie, tak jak w zwykłych szachach. Czarne odpowiadają, wy- konując trzy ruchy, następnie białe wykonują cztery i tak dalej, zwiększając liczbę posunięć w każdej kolejce. Szachować można tylko w ostatnim posunięciu, a gracz, którego król jest szachowany w pierwszym posunięciu swej kolejki, musi uciekać od szacha. W razie zasza- chowania króla przed ukończeniem kolejki, do- biega ona końca w chwili zaszachowania. Do- zwolone jest dorabianie figur. Zwycięstwo Partia liczy zazwyczaj siedem lub osiem kolejek i kończy się, jak w zwykłych szachach, daniem mata królowi. Jeśli nie możesz dać mata, naj- lepszą taktyką jest wówczas zbicie jak najwięk- szej liczby bierek przeciwnika, aby zapewnić swemu królowi jak najwięcej swobody, co spra- wi, że z kolei przeciwnikowi będzie trudniej dać mata tobie. Warto jest także trzymać króla Rysunek 24 Typowa partia szachów progresywnych w ostatnim rzędzie, by utrudnić przeciwnikowi dorabianie figur (dorobienie wieży lub hetma- na prowadzi do szachu - dozwolonego tylko w ostatnim posunięciu). Rysunek 24 ukazuje typową partię szachów progresywnych. Pionki początkowo poruszają się tak samo, identyczny jest także zapis. 1 d42 d5, Sh6 3Sc3, Sf3, G:h64Gg4, G:f3, G:e2, G:dl. Ostatnie posunięcie czarnych było błędem. Odpowiedź czarnych wykazuje fatalne konse- kwencje niepozostawienia pól ucieczki królo- wi: 5 Sb5, Gc4, Gb3, Ga4 S:c7, mat. 144 GRY PLANSZOWE Szachy losowe Szachy bitewne są sposobem na ominięcie problemu otwarcia, wokół którego narosła ogromna liczba teorii. Faza środkowa gry i końcówka są takie jak w konwencjonalnych szachach, ale debiut zależy wyłącznie od inwencji graczy