To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
S. polega na wystêpowaniu objawów osiowych s., które s¹ wspólne dla ró¿nych postaci s., oraz objawów dodatkowych, odmiennych w rozmaitych postaciach s. Objawy osiowe to zaburzenia w sferze emocjonalno-motywacyjnej i w procesach myœlenia. Wystêpuj¹ tu takie objawy, jak zamkniêcie siê w sobie (autyzm), ograniczenie zainteresowañ, spadek aktywnoœci, —> zaburzenia myœlenia, tj. rozkojarzenie, zahamowanie, zatamowanie, myœlenie paralogiczne. W postaci prostej s. wystêpuj¹ wy³¹cznie objawy osiowe. W postaci paranoidalnej obserwuje siê ' urojenia obok objawów osiowych, g³. o treœci przeœladowczej, ksobne. W postaci katatonicznej s. obserwuje siê stany podniecenia katatonicznego, b¹dŸ zahamowanie ruchowe a¿ do stanu—> os³upienia w³¹cznie. Czêsto wystêpuje tu —> echolalia, —> echopraksja, —» negatywizm. W postaci hebefrenicznej s. wystêpuje czasami szczególny rodzaj podwy¿szonego nastroju i bezsensownego b³aznowania. Najczêstsz¹ postaci¹ jest s. paranoidalna (do 80% wszystkich przypadków). Ponadto wyró¿nia siê rzadkie formy s., jak np. s. pseudonerwicow¹ i schizoafektywn¹; ta ostatnia ma przebieg cykliczny, podobnie jak ? psychoza maniakalno-depresyjna, i jak ona cechuje siê okresami remisji. Odrêbn¹ postaci¹ jest —> schizofrenia dzieciêca. S. pojawia siê czêsto ju¿ w okresie m³odzieñczym, a proces schizofreniczny ci¹gnie siê zazwyczaj przez ca³e ¿ycie. U chorych na s. jeszcze przed wyst¹pieniem pierwszej fazy ostrych objawów zwracaj¹ uwagê specyficzne w³aœciwoœci osobowoœci, okreœlane jako—> osobowoœæ schizoidalna. Ze wzglêdu na przebieg choroby wyró¿nia siê s. reaktywn¹, w której przedchorobowe cechy osobowoœci schizoidalnej s¹ wyra¿one s³abo, która pojawia siê zazwyczaj jako reakcja na ostry konflikt emocjonalny i która ma wzglêdnie dobre rokowanie, oraz s. procesualn¹ o d³ugotrwa³ym, niekorzystnym przebiegu prowadz¹cym do ujawniania siê objawów s. przewlek³ej oraz tzw. defektu schizofrenicznego. W ostatnich latach ustalono, ¿e objawy defektu schizofrenicznego mog¹ byæ konsekwencj¹ d³ugotrwa³ego pobytu w Ÿle zorganizowanym szpitalu psychiatrycznym i stanowi¹ rezultat tzw. —r choroby szpitalnej. Objawy te ustêpuj¹ pod wp³ywem —> rehabilitacji psychiatrycznej. Przyczyny, patogeneza i konsekwencje s. s¹ spraw¹ sporn¹; wiêkszoœæ psychiatrów s¹dzi, ¿e przyczyny s. s¹ uwarunkowane genetycznie i przyjmuje, ¿e najw³aœciwsz¹ form¹ leczenia jest -> leczenie biologiczne, a zejœcie s. jest na ogó³ niepomyœlne. Niektórzy psychiatrzy doszukuj¹ siê przyczyn s. w specyficznej interakcji zachodz¹cej w rodzinie chorego, zw³aszcza we wczesnym okresie jego ¿ycia; w konsekwencji uwa¿aj¹, ¿e objawy s. stanowi¹ wynik specyficznego rodzaju rozwoju osobowoœci uwarunkowanego œrodowiskowo i wymagaj¹cego leczenia —> psychokorekcyjnymi metodami. Badacze ci przypisuj¹ powa¿ny wp³yw warunków pobytu w szpitalu psychiatrycznym na ujawnianie siê najpowa¿niejszych objawów choroby, a zw³aszcza tzw. defektu schizofrenicznego. SCHIZOFRENIA DZIECIÊCA, rzadko wystêpuj¹ca postaæ —> schizofrenii, wyra¿aj¹ca siê zerwaniem kontaktu emocjonalnego z otoczeniem (autyzm dzieciêcy). S.dz. mo¿e wystêpowaæ nawet przed 6 rokiem ¿ycia. Nie leczona prowadzi do g³êbokich zaburzeñ psych. i rozwojowych. SCHIZOIDIA —> osobowoœæ schizoidalna. SCHIZOTYMIA ? osobowoœæ schizoidalna. SCHLEICH Kari Ludwig, ur. 19 VII 1859, zm. 7 III 1922, niem. chirurg i literat; prof. chir. uniw. w Berlinie (od 1899), jednoczeœnie (od 1900) kierownik oddzia³u chir. szpitala Gross-Lichterfelde. Pionier miejscowego —> znieczulania w chirurgii ogólnej; w 1892 zaleca³ znieczulanie nasiêkowe drog¹ wstrzykiwania do tkanek s³abych roztworów —> kokainy. Metoda nie przyjê³a siê szerzej z powodu du¿ej toksycznoœci kokainy; znalaz³a zastosowanie dopiero po otrzymaniu przez Einhorna (1905) syntetycznej i ma³o toksycznej nowokainy. Autor autobiografii Besonnte Vergagenheit (S³oneczna przesz³oœæ) (1920) oraz esejów na temat zagadnieñ œmierci (1921) i histerii (1920). SCHRAMM Hilary, ur. 13 I 1857, zm. 11X11940, pol. chirurg; prymariusz oddzia³u chir. Szpitala œw. Zofii (1886-1918), prof. uniw. we Lwowie (od 1903), prymariusz Szpitala Powszechnego (1918-20), dyr. kliniki chir. uniw. (1920-32). Wychowa³ wielu wybitnych chirurgów pol., w tym 7 profesorów chirurgii. Autor 58 prac nauk., g³. z zakresu chirurgii jamy brzusznej i ortopedii wieku dzieciêcego, oraz podrêcznika Choroby chirurgiczne wieku dzieciêcego (1901). SCHWANN Theodor, ur. 7X11 1810, zm. 14 I 1882, niem. lekarz fizjolog i anatom; prof. uniw. w Louyain (1839-48) oraz w Liege (1848-80). Wspó³twórca z niem. uczonym M. Schleidenem (1804-81) teorii komórkowej budowy organizmów roœlinnych i zwierzêcych. Teoriê sw¹ og³osi³ (wprowadzaj¹c po raz pierwszy okreœlenie „teoria komórkowa") w rozprawie Badania mikroskopowe nad podobieñstwem budowy i wzrostu zwierz¹t i roœlin (1839); wnióst w niej szereg rozwa¿añ teoretycznych, czym wywar³ donios³y wp³yw na rozwój anatomii i embriologii. W 1836 odkry³ dzia³anie pepsyny, w roku nastêpnym wyjaœni³ proces gnicia i fermentacji. SCHWEITZER Albert, ur. 14 I 1875, zm. 4 IX 1965, franc. lekarz niem. pochodzenia, filozof, teolog, misjonarz, muzykolog; od 1902 wyk³ada³ teologiê w Strasburgu. Og³osi³ szereg prac muzykologicznych i religioznawczych. W 1913 wyjecha³ do Gabonu (Afryka), gdzie w Lambarene za³o¿y³ i wyposa¿y³ z w³asnych funduszów szpital, którym kierowa³ do œmierci. Postawa moralna, g³êboki humanizm, dzia³alnoœæ publicystyczna, filantropijna i praktyka ofiarnego lekarza sprawi³y, ¿e S. zyska³ wielki autorytet i s³awê