To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
istnieją ftrzy drogi przednio-boczne. Największa to drogaTcTżeniOwo- ^wzgórzowa, która kończy się w części brzuszno-tylrio-bocznej (VPL) wzgórza i jest odpowiedzialna za świadome jodczuwanie bólu.. Droga rdzeniowo-siatkowa jest częściowo toZsTfdnna' i poprzez połączenia ze środkowym jądrem warstwowym wzgórza jest związana ze wzbudzeniem w odpowiedzi na ból. Droga rdzeniowo- -śródmózgowiowa kończy się strukturach śródmózgowiowych regulujących przepływ informacji bólowej do ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Drogi grzbietowe Rola kory w odczuwaniu bólu Ośrodkowa kontrola bólu Cześć informacji z nocyreceptorów nie idzie drogami w sznurach przednio-bocznych, a inną drogą poprzez komórki rogów tylnych i sznury tylne i dalej do bocznego jądra szyjnego lub do jąder sznurów tylnych. Droga ta kończy się w VPL wzgórza. Chociaż neurony znajdujące się we wzgórzu dają projekcję do kory czuciowej i jej komórki odpowiadają na pobudzenie bólowe, usuniecie tej kory nie ma wpływu na percepcję bólu, gdyż to kora obręczy)jest związana z emocjonalną odpowiedzią na ból. — '.„i i --** Kontrola informacji idącej z nocyreceptorów do OUN odbywa się na dwóch poziomach. W rdzeniu kręgowym wejście z pierwszorzędo- wych cienkich włókien aferentów do drogi rdzeniowo-wzgórzowej jest hamowane przez równoczesną aktywność w grubych włóknach aferentów mechanoreceptorów za pośrednictwem interneouronów enkefalinergicznych znajdujących się w istocie galaretowatej. Drogi zstępujące z mózgu, zawierające takie neuroprzekaźniki jak [ enkefaliny, serotoningjjioradrenalmę hamują transmisję_J r^zemówó^w5górzową.|LekTopioi3owe wywierają skutek przeciwbólowy prawdopodobnie częściowo poprzez działanie agonistyczne na receptory^opiokiowerw pniu mózgu i rdzeniu kręgowym. G3 - Układ przednio-boczny i ośrodkowa kontrola bólu 151 Zespoły bólowe Ból pochodzący z organów wewnętrznych jest często odczuwany jako ból na powierzchni ciała, ponieważ węjściąjz nocyreceptorów pochodzące z różnych źródeł ulegająj^konwergencjj) w rdzeniu kręgowym. Zmiana organizacji połączeń w OUN może być odpowiedzialna za bóle fantomowe występujące po amputacji kończyn. Ból może być wywołany przez aktywność neuronów układu sympatycznego lub poprzez uszkodzenia ośrodkowych dróg bólowych. Tematy pokrewne Lokalizacja bodźca (F3) Jakość bodźca (F4) Skórne receptory czuciowe (Gl) Drogi sznurów tylnych przewodzące czucie dotyku (G2) Drogi przednio-boczne Pierwszorzędowe włókna aferentne dróg przednio-bocznych są akso- nami małych komórek znajdujących się w zwojach rdzeniowych (korzeni tylnych) (DRG) pobudzanych przez termoreceptory lub nocyreceptory lub aksonami komórek zwojowych DRG, o dużych polach recepcyjnych (RF) pobudzanych przez mechanoreceptory. W związku z tym układ vpIzedTiip-bpczny jest odpowiedzialny za odczucie Uem?eratury, bólu (i niedokładnie zlokalizowanego (zgrubnego) czucia dotyku (rysTT}. Aksony pierwszorzędowych włókien aferentnych biegną w bocznej części korzeni tylnych. Stąd wchodzą do drogi grzbietowo-bocznej (droga Lissauera) i dzielą się na odgałęzienia wstępujące i zstępujące, dając bocznice wchodzące do rogów tylnych zazwyczaj na przestrzeni jednego lub dwóch segmentów. Dalej dochodzą do blaszek I i II oraz V-VIII istoty szarej rdzenia, gdzie synaptycznie łączą się ze znajdującymi się w tym samym segmencie neuronami rdzeniowymi drogi przednio- -bocznej. Projekcja włókien aferentnych z nocyreceptorów pokazana jest na rysunku l. Większość aksonów tych neuronów przekracza linię środ- kową na przestrzeni jednego lub dwu segmentów i idzie w górę w sznurach przednio-bocznych. Istnieją trzy różne drogi. 1. Większość aksonów układu przednio-bocznego tworzy drogę rdze- niowo-wzgórzową (ang. spinothalamic tract, STT). Droga ta zaczyna się w blaszkach I i V-Vll i kończy we wzgórzu. Około 10% aksonów drogi STT z blaszek HV idzie do VPL wzgórza w dokładnym soma- totopowym odwzorowaniu. Te neurony nowej drogi rdzeniowy ^-wzgórzowej mają małe pole recepcyjne/i wybiórczo przesyłają infor- maqe~albo z nocyreceptorów, albo z termoreceptorów, albo z mecha- noreceptorów o szerokiej dynamice. Pojęcie „szerokiej dynamiki" oznacza, że neuron odpowiada na bodźce o dużym zakresie inten- sywności, a więc musi otrzymywać informację z receptorów zarówno o niskim, jak i wysokim progu pobudliwości. Aksony drogi STT kończą się w VPL razem z aksonami drogi przyśrodkowej z odpowia- dających sobie obszarów. Chociaż te dwa układy dochodzą do róż- nych komórek znajdujących się w VPL, informacja dochodząca drogą sznury tylne-wstęga przyśrodkowa (DCML) do VPL może mieć zna- czenie w lokalizacji ostrego bólu, która odbywa się na podstawie informacji przenoszonej przez STT. 152 Sekcja G - Układy czuciowe (somatosensorycznej kompleks jąder wzgórzowych blaszki środkowej i jąder przyśrodkowo-tylnych' jądro środkowe warstwowe wzgórza jądro brzuszno- -tylno-boczne wzgórza • istota szara okołowodociągowa śródmózgowie jądra siatkowate mostu rdzeń przedłużony jądra siatkowate rdzenia przedłużonego stara droga rdzeniowo-wzgórzowa droga rdzeniowo-siatkowa nowa droga wzgórzowo-rdzen iowa rdzeń kręgowy Rys. 1. Drogi przednio-boczne. Szczegófy dotyczące poszczególnych dróg omówiono w tekście 2. Większość aksonów drogi STT kończy się w przyśrodkowym jądrze kompleksu tylnego (ang. medial nucleus of the posterior com- plex, POM) lub środkowym jądrze warstwowym wzgórza (ang. cen- tral laminar, CL). Te neurony starej drogi rdzeniowo-wzgórzowej zaczynającej się w blaszce VI-VII mają duże pola recepcyjne i nie są dobrze zorganizowane somatotopowo. Chociaż duża liczba neuro- nów w POM i CL jest optymalnie sterowana przez wejście z nocyre- ceptorów i jest zaangażowana w świadome odczuwanie niedokładnie zlokalizowanego, palącego bólu, to jądra te są odpowiedzialne za wytwarzanie wzbudzenia w odpowiedzi na szeroką gamę bodźców czuciowych