To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.

- To typowa historia. Richard, który w dzieD równie| byB sdzi, powiedziaB, |e tradycyjne taDce powoli odrodziBy si na pocztku dwudziestego wieku, po stuleciu zwalczania ich przez misjonarzy. Pocztkowo kobiety taDczyBy jedynie w [wita, w okrywajcych caBe ciaBo sukniach. W latach pidziesitych pewien nauczyciel przeprowadziB badania nad starymi taDcami i jak si daBo H najdokBadniej odtworzyB choreografi, opierajc si na tradycji ustnej oraz zapiskach i rysunkach pierwszych europejskich go[ci, w tym Cooka. - Dziwne, nie? - powiedziaB Richard, gdy bbny umilkBy, a kobiety padBy na ziemi wyczerpane. - Pierwsi Europejczycy przynie[li nam choroby i wiele innych rzeczy, które zniszczyBy nasz kultur. A teraz wykorzystujemy ich, by j odzyska. Je[li mog wypowiedzie si jako sdzia, Cook i inni zostawili nam najlepsze dowody na to, jakie byBo nasze |ycie, zanim pojawiB si tu biaBy czBowiek. - PrzerwaB. - A jednak to oni s winni. Cookowi udaBo si w koDcu wyldowa na Bora-Bora podczas trzeciej wizyty, ale jedynie na krótko. PlanowaB rzuci kotwic w lagunie na kilka dni,  ale pBywy i wiatr byBy nam przeciwne, zatem po dwóch czy trzech wycieczkach uznaBem, |e nie sposób tego dokona". Zamiast tego popBynB na brzeg Bodzi i szybko przeprowadziB handel z tubylcami przed powrotem na statek.  Wyspa, która z daleka zdaje si jaBow skaB, okazaBa si bardzo |yzna i przy brzegu ma du|o równinnej ziemi, pokrytej drzewami owocowymi i uprawami". Tylko tyle zapisaB Cook na temat Bora-Bora. Wyspiarze |yli w stosunkowym zapomnieniu a| do drugiej wojny [wiatowej, gdy na Pacyfiku pojawiBy si tysice |oBnierzy amerykaDskich. W[ród nich byB James Michener, rezerwista, historyk marynarki wojennej, który na Vanuatu napisaB na maszynie Opowie[ci poBudniowego Pacyfiku. Ksi|ka otrzymaBa Nagrod Pulitzera i staBa si kanw musicalu Rodgersa i Hammersteina South Pacific, a tak|e popularnego filmu pod tym samym tytuBem. W Ameryce rozptaBo si szaleDstwo na temat wszystkiego, co pochodzi z Polinezji, od mai tai po hula-hoop. ZrodziB si tak|e mit, |e Michener wzorowaB sw zmy[lon wysp Bali 0'V na Bora-Bora, któr nazwaB kiedy[  najpikniej- 138 sz wysp [wiata". W rzeczywisto[ci Michenera wysBano na Bora-Bora, gdy ksi|ka byBa ju| napisana, a w Bali 0'V odmalowaB ró|ne wyspy, na których wcze[niej przebywaB. Niewa|ne. Statki wycieczkowe i samoloty tBumnie przybywaBy na wysp, a piszcy o podró|ach wypuszczali niezliczone ksi|ki z  rajem" w tytule i wstpami tak kwiecistymi, |e w porównaniu z nimi proza Michenera wydaje si wrcz ascetyczna:  Spokojny Pacyfik caBuje stopy, a przytulna powierzchnia laguny jest ciepBa jak dotyk kochanka. Pod palcami cignie si pokrycie z piasku, który mógB si byB wysypa z niebiaDskiej klepsydry..."  Zpiewajc mikko «Bora-Bora», bosonogi sternik poprowadziB czóBno po mlecznych, akwamarynowych wodach, których pikno nie poddaje si opisowi..."  Gdy kpaBem si w wodach Pacyfiku, które maj kolor oczu Cameron Diaz..." PBync na Bora-Bora w [wietle ksi|yca, zastanawiaBem si, czy te opowie[ci, które wyciBem i zabraBem ze sob, s rzeczywi[cie prawdziwe. W dzieD, gdy przycumowali[my do gBównego nabrze|a wyspy w Vaitape, szybko odzyskaBem rozsdek