To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
migotania, co wymaga defibrylacji, (umiarowienia) specjalnym przyrządem. Oparzenia energią elektryczną i środkami chemicznymi Oparzenia energią elektryczną prowadzą do głębokiego zniszczenia skóry, a nawet tkanki podskórnej, mięśni, naczyń, kości itp. Oparzone miejsca są w początkowym okresie niebo-lesne (zniszczenie zakończeń czuciowych skóry). Cechą charakterystyczną oparzeń spowodowanych energią elektryczną o wysokim napięciu jest postępująca martwica, czyli dążność do powiększania obszaru obumarłych tkanek. Uszkodzenie ścian naczyń krwionoś- 206 r Rys. 59. Środki opatrunkowe stosowane przy oparzeniach: a) wszelkiego rodzaju, b) kwasem, c) ługiem 207 nych czyni je podatne na pęknięcie, stąd niebezpieczeństwo groźnych dla życia krwotoków z dużych tętnic, po upływie kilku czy nawet kilkunastu dni od wypadku. Pierwszej pomocy udziela się zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dotyczącymi oparzeń, podanymi na str. 199. Oparzenia chemiczne wywoływane są substancjami żrącymi: stężonymi kwasami, ługami, solami niektórych metali ciężkich oraz gazami bojowymi (np. luizyt, iperyt). Niektóre substancje parzące wykazują przedłużone niszczące działanie na tkanki, w wyniku czego może dojść do powikłań w postaci ogólnego zatrucia organizmu (rys. 59). Oparzenia kwasami. Oparzenia powodują zarówno kwasy mineralne (siarkowy, solny, azotowy, fluorowodorowy), jak i organiczne (octowy, karbolowy). Oparzenia kwasami prowadzą do suchej martwicy tkanek. Pierwsza pomoc polega na obmywaniu oparzonej powierzchni strumieniem bieżącej wody przez 5—10 min. Następnie nie usunięte resztki kwasu należy zobojętnić 3-procento-wym roztworem dwuwęglanu sodowego (sody oczyszczonej). Skuteczne działanie powoduje kompres z dwuwęglanu sodowego. Oparzenia ługami. Oparzenia te wywołane są najczęściej ługiem sodowym (tzw. sodą kaustyczną), ługiem potasowym i wapnem niegaszonym. Ługi powodują martwicę roz-pływną tkanek. 208 Pierwsza pomoc jest podobna jak w oparzeniach kwasami i polega na obmywaniu uszkodzonej skóry bieżącą wodą. To samo robi się w przypadkach oparzenia wapnem niegaszonym. W celu uniknięcia niebezpiecznej dla skóry reakcji egzotermicznej należy najpierw oparzoną powierzchnię oczyścić mechanicznie, a następnie skierować na nią strumień wody. (Zasada ta obowiązuje także w oparzeniach worka spojówkowego). Właściwości zobojętniające mają słabe roztwory kwasów — 3-procentowy roztwór wodny kwasu borowego oraz 1 -procentowy roztwór wodny kwasu octowego lub cytrynowego. Skuteczne działanie ma okład z wymienionych kwasów. Odmrożenia Temperatury niskie, podobnie jak wysokie, działają na organizm szkodliwie. Ujemne działanie może być ogólne lub miejscowe. Najczęściej spotykane są odmrożenia miejscowe najbardziej podatnych na działanie zimna, odkrytych lub położonych obwodowo tkanek ciała, tj. koniuszka nosa, uszu, policzków oraz palców rąk i nóg. Odmrożenia mogą być: I, II i III stopnia (rys. 60). Jeśli na długotrwałe działanie zimna, szczególnie chłodu i wilgoci (np. zaśnięcie na śniegu i mrozie lub przymusowe długotrwałe przebywanie na mrozie), narażone było całe ciało, może dojść .do oziębienia organizmu w stopniu zagrażającym życiu. 209 Rys. 60. Trzy stopnie odmrożenia: I — zaczerwienienie, II — pęcherze i obrzęk, III — rany i deformacja Pierwsza pomoc w przypadkach odmrożeń miejscowych polega na natychmiastowym ogrzewaniu odmrożonej części ciała (np. kończyny). Uzyskuje się to przez ciepłą kąpiel ciała w wodzie o temperaturze około 25—30°C. Po kilku minutach można podwyższyć temperaturę wody do około 37°C. W braku odpowiednich warunków do kąpieli całego ciała można tylko ogrzewać odmrożoną kończynę oraz delikatnie ją masować (nie wolno ani energicznie nacierać śniegiem, ani „biczować" uszkodzonych miejsc). Chory musi przebywać w ciepłym pomieszczeniu