To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
W tym czasie doszło do pewnej nieprzyjaźni pomiędzy Emerykiem Thókolym a królem siedmiogrodzkim, więc Emeryk Thókóly z podległym sobie wojskiem wybrał się spod zamku szatmarskiego i udał do miejscowości zwanej Tokaj5, którą określa się jako [leżącą u] źródeł rzeki Cisy, natomiast król siedmiogrodzki, zwolniony także przez seraskera paszę, wyprawił się do swoich ziem. W dniu drugim miesiąca szewwalab wyruszył [w drogę] również wspomniany serasker z pozostałymi wojskami. Gdy doszedł do obozowiska zwanego Kocsaj6, wszystkie one dostały pozwolenie na rozjechanie się w swoje strony, natomiast serasker pasza powrócił do zamku varadzkiego, podjął tam znowu zleconą sobie służbę komendanta i zdał wielkiemu wezyrowi ze wszystkiego sprawę 7. Wielki wezyr, urażony tym, iż serasker pozwolił wojsku rozejść się i powrócić w swoje strony, zanim jeszcze nadszedł ferman od Wysokiego Państwa, usunął wspomnianego Hasana paszę z zamku varadzkiego i nadał mu sandżak hercego-wiński, zaś komendantem varadzkim mianował Mawrułogłu Giirdżi Mehmeda paszę. Zdobycie przez Niemców zamków Csdkvar i Szatmar Wedle otrzymanej wiadomości, w trzydzieści dni po owej bitwie wojsko niemieckie przyszło i obiegło zamek zdobyty uprzednio przez kuruców, którzy też poddali go Niemcom8. 30 sierpnia 1681 b 15 października 1681 / rt-jjiii Szczegółowa relacja o wydarzeniach roku tysięcznego dziewięćdziesiątego trzeciego3 Mianowanie namiestnika budzińskiego Ibrahima paszy seraskerem Poprzednio cesarz niemiecki zabiał był siłą kilka zamków z liczby tych, które od dawna znajdowały się w posiadaniu Węgier Środkowych, a ich mieszkańców zmusił, aby byli mu posłuszni. Tym razem zabrał on i opanował zamek Kalio, który po odebraniu go z rąk niemieckich pozwolono objąć we władanie królowi kuruców. Do uszu zdobywcy świata doniosło się także, że wspomniany cesarz, mając na uwadze zmierzenie się [z wojskami muzułmańskimi], dzień w dzień pada na kolana [przed Bogiem] i nieodmiennie trwa [w tym zamiarze], a ponadto wbrew pokojowi zawartemu uprzednio, kiedy nałożył był na swą szyję obrożę posłuszeństwa wobec Porty sułtańskiej, siedliska szczęścia, tudzież wobec wspartej na wiekuistych filarach Bramy Osmańskiej, gniazda pomyślności, wzniósł kilka nowych zamków i zbudował kilka nowych mostów, zaś w okolicach na pograniczu różni zbójcy-katonowie dopuszczają się gwałtów. Wobec tego w roku tysięcznym dziewięćdziesiątym trzecim komendant budziń-ski wezyr prześwietny Uzun Ibrahim pasza jegomość został mianowany seraskerem, a do jego boku zostali przydani: zarządca ejaletu bośniackiego i bejlerbej rumelijski Kiicziik Hasan pasza z wojskami swoich ejaletów tudzież ze swoimi sandżakbejami oraz z zaimami i posiadaczami timarów, a także bejlerbej temes-vdrski Sejdizade Mehmed pasza, bejlerbej egerski Osman pasza, bejlerbej varadz-ki Mawrułogłu Mehmed pasza, namiestnik sylistryjski Mustafa pasza, pasza niko-polski, samsundżubaszy z osiemnastoma odami janczarów oraz żołnierze niższych formacji. Został tam wysłany również król siedmiogrodzki Michał Apafy. [Wszyscy] oni zjechali się i zgromadzili na błoniach peszteńskich, po czym przenieśli się na równinę Krisztus. W redżebie wspomnianego roku " najpierw po trzykroć oblegano, potem zaś zdobyto zamek ónod — jeden z zamków, które żyjący w błędzie cesarz zabrał był przedtem królowi kuruców. Później serdar wspomniany, któremu towarzyszyła pomoc i łaska Stwórcy, dzięki przemożnej potędze szehrijara ujął w garść wła- 10 stycznia — 30 grudnia 1682 » 6 lipca — 4 sierpnia 1682 r 272 Defterdar Sary Mehmed pasza dania trzy zaniki tegoż zwane Ónod, Filek i Koszyce tudzież około czterdziestu jego palanek. Kiedy zaś król kuruców Emeryk Thokoly na prośbę Węgier Środkowych po dawnemu złożył haracz i poddał się [pod zwierzchnictwo padyszacha], wówczas za pośrednictwem wspomnianego seraskera Ibrahima paszy zostały mu pod zamkiem Filek doręczone insygnia królewskie tudzież buńczuk, sztandar oraz list przytniemy. Ten obok pewnych [innych] artykułów zawierał warunek, iż co roku będzie wpłacał do skarbca [padyszachowego] po czterdzieści tysięcy kuruszy. Skutkiem pogańskiego zagorzalstwa niecnego cesarza po zburzeniu zamków Ónod i Filek oraz po odstąpieniu zamku Koszyc królowi kuruców jeszcze bardziej wzmogło się wrogie jego nastawienie do króla kuruców. Z myślą o pomście zaczął on tedy dzień w dzień pomnażać liczbę swoich wojsk oraz szykować się i sposobić. Przyjazd posła niemieckiego Dwudziestoletni okres pokoju, zawartego poprzednio [przez Niemców] z Wysokim Państwem, zbliżał się ku końcowi. Aby zatem odnowić pokój, zwrócili się oni do wysokiego dworu szehrijarowego wysyłając tam posła9. Posłowi wspomnianemu po kilkakroć proponowano, aby [Niemcy] zaniechali nieprzyjaźni z królem kuruców. Kiedy jednakże szło o zakończenie ich waśni z królem kuruców, [poseł] ciągle odmawiał posłuchu i uporczywie skłaniał się ku stawianiu sprzeciwu. Zresztą, wielki wezyr owego czasu, Mustafa pasza jegomość, podmawiał świetnego jak Dżem padyszacha jegomości do podjęcia wyprawy na Niemcy. Ten co prawda wykazywał niechęć do owej bezowocnej wyprawy, ale [wielki wezyr] nie przestawał kusić go na wszelkie sposoby, a podsuwając [mu] tysiące i setki tysięcy różnych pełnych błahości argumentów, na koniec nie zostawił mu w jego szczęśliwym ręku [nawet] cienia wolnej woli. Tak więc [padyszach] chcąc nie chcąc powziął postanowienie o monarszej wyprawie