To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
W jak przykry i pożałowania godny sposób gród ten uległ niedługo potem zniszczeniu, przedstawię ni- żej, gdy skończę opowieść o tym, co się stało w międzyczasie. (40). Ubiegłego lata, 10 sierpnia spłonął za karę za moje grzechy klasztor w Walbeck z czterema kościołami, wszystkimi dzwonami oraz należącymi do niego budynkami. 60. Kiedy budowa kościoła katedralnego w Bambergu była go- towa i wypadały właśnie urodziny króla, który rozpoczął trzy- dziesty piąty rok życia 330, wszyscy książęta zjechali się tam 6 maja na uroczystość poświęcenia owego przybytku Bożego. Patriarcha Akwilei Jan331 dokonał aktu konsekracji tej oblubienicy Chtystuso- wej przy udziale z górą trzydziestu biskupów. Wśród nich znajdowa- łem się i ja, grzeszny człowiek, i oglądałem ów kościół, wyposa- żony we wszelkie ozdoby, na jakie tylko stać było wspaniałego monarchę. 2 kolei odbył się tam wielki synod, na którym biskup ratyzboński Gebhard usłyszał słowa nagany od swojego arcybisku- pa332, a biskup Metzu Teodoryk został zgromiony przez króla za to, iż niesłusznie oskarżył go w liście do papieża333. Zarówno te wszystkie, jak inne liczne sprawy zostały załatwione z mądrym po- myśleniem. Również obiecano mi tam przywrócenie dawnych gra- nic mojej diecezji. 61 (41). Po załatwieniu wszystkich koniecznych spraw we Wschodniej Frankonii król znalazł się znowu w Merseburgu i ob- Patrz: G. Waitz, Deutsche Verfassungsgeschichte, VI, s. 529; M. Lint- zel, Die Beschlüsse, s. 50 i n.; S. Zakrzewski, Bolesław. Chrobry, s.266. 324 Gród ten został zburzony przez Henryka I w r. 932. Por. I, 16. rum urbem Liubusuam dictam edificare et confirmare precepit; de qua multi predixere venturum, quod in hoc anno, pro dolor! agno- scunt non esse falsum. Ad hanc venimus in fine mensis lanuarii et," ibidem sanctae Dei genitricis purificationem veneratione iusta per- agentes, in XIIII diebus opus inpositum complevimus et presidio urbem munientes remeavimus. luxta hanc in parte aquilonari stat civitas, quam a predicta nil nisi una vallis dividit; et in hac XII portae sunt. Hanc cum diligenter lustrarem, opus lulii Cesaris et magnam Romanorum structuram Lucano ammonente tractavi; haec plus quam X milia hominum capere potuisset. Minor autem, quam tunc perfecimus, ab I. Heinrico rege usque ad hoc tempus vacua erat; et quam flebili miseria haec cito corruerit, enumeratis, quae inter haec acciderant, explicabo. (40.) In priori estate IIII. Id. Aug. monasterium in Wallibizi cum IIII aecclesiis et campanis omnibus äc cum edificiis appertinentibus propter peccata mea incendio periit. 60. Peracta . in civitate Bavenbergensi aecclesia maiore, cum natalicius regis diies esset et XXXV. iam inciperet annus, II. Non. Mai. omnis primatus ad dedicationem istius aulae ibidem congre- gatur, et sponsa haec Christi per manus lohannis patriarchae de Aquileia et aliorum plus quam XXX episcoporum [consecratur]. Hiis ego peccator interfui et, ut summo decuit regi, in omnibus hanc ornatam vidi. Post hec sinodus hic fit magna, in qua Geve- hardus Ratisbonensis ecclesiae episcopus ab archiepiscopo suimet arguitur et Metensis aecclesiae presul Thiedricus a rege increpatur, eo quod in epistoła suimet hunc iniuste apud papam accusaret. Sed haec omnia et multa alia consilio prudenti finita sunt, et restitucio parrochiae tunc promissa est mihi. 325 Odbudowa grodu została przeprowadzona zbyt pośpiesznie i wsku- tek tego licho, co właśnie dało asumpt do pesymistycznych horoskopów na temat jego przyszłości. — 326 Tzn. pracę około odbudowy Lubiusza. 327 Thietmar używa wprawdzie terminu civitas (w przeciwieństwie do urbs) dla oznaczenia tej osady, co przemawiałoby za tłumaczeniem: mia- sto, wykopaliska jednak świadczą, iż było to wielkie grodzisko. 328 Lucanus, Bellum civile, VI, 29—65. — 329 Dyrrachium. 330 Jest to oczywisty błąd, gdyż Henryk II, urodzony w 973 roku, roz- poczynał w 1012 roku nie trzydziesty piąty, lecz czterdziesty rok życia. — 331 983—1019. 332 Arcybiskup salzburski Hartwig, 991—1023. Źródłem zatargu mogła być sprawa opactwa św. Emmerama, które doznawało szykan ze strony biskupa ratyzbońskiego. Patrz: S. Hirsch, Jahrbucher, II, s. 215. — 333 Papież Sergiusz IV. chodził tam uroczystość Zielonych Świąt. W niedzielę, kiedy Duch Święty napełniał serca apostołów, zachorował wczesnym rankiem arcybiskup Tagino, tak, że nie mógł śpiewać mszy świętej. Wówczas polecił mnie niegodnemu zastąpić go w tej posłudze. Nazajutrz arcybiskup czując się dość silnym udał się do króla i w ogóle dużo używał ruchu. Potem jednak osłabł tak dalece, że nie mógł wykonać żadnej czynności o własnych siłach. Przywoławszy do siebie mojego brata, opata Zygfryda334 i biskupa Eryka335, wy- spowiadał się przed nimi i kiedy we czwartek postanowił stąd od- jechać, kazał się zanieść na krześle do komnaty królewskiej. Tu, zdjąwszy nakrycie z głowy, tak przemówił do śpiącego jeszcze króla: „Mój władco najdroższy, niechaj Bóg wszechmogący godnej użyczy ci nagrody za wszelkie twoje łaski, jakimi obdarzałeś i krze- piłeś dotychczas mnie, obcego człowieka". Udawszy się następnie (na krześle) do kościoła, wysłuchał tam mszy świętej oraz pobło- gosławił obecnych. Stąd zaniesiono go na okręt i powieziono w dół rzeki do Giebichenstein. Odpocząwszy tu przez sobotę, przen^e- siony został w niedzielę znowu na okręt koło swego grodu, zwanego Spiutni336. Kiedy w poniedziałek, odbywając na nim dalszą drogę, już bliski był zgonu, wezwał do siebie prepozyta Walterda i jego pieczy powierzył siebie i swoich bliskich. I nie umarł on 9 czerwca, lecz odszedł tylko pełen radości do Chrystusa, którego zawsze mi- łował. Bracia duchowni odprawili modły zmieszane z płaczem, a ry- cerz Bodo pospieszył z wieścią do króla. Ciało arcybiskupa przy- wieziono tegoż dnia do Frohse337