To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.

Oznacza to, że egzemplarz oryginału umowy, jeśli chodzi o język tekstu, wszelkie wzmianki i podpisy daje pierwszeństwo stronie, dla której jest przeznaczony. W wielostronnych umowach międzynarodowych zazwyczaj podpisy składane są w porządku alfabetycznym nazw państw. Każdy egzemplarz umowy międzynarodowej sporządzony jest we wszystkich językach, w jakich została ona sformułowana. W przypadku umowy dwustronnej są to zazwyczaj języki obu stron, a czasem także języki o charakterze światowym. Karta Narodów Zjednoczonych została sporządzona w języku angielskim, francuskim, hiszpańskim, rosyjskimi chińskim. Obecnie językiem światowym stał się również język arabski. 4 K. Kocot, K. Wolfke, op. cit., s. 307-308. A. Przyborowska-Klimczak, Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Lublin 1995, s. 316-474. 182 Zazwyczaj wszystkie teksty, w jakich umowa międzynarodowa została sporządzona, są jednakowo autentyczne. Strony umowy mogą jednak przypisać znaczenie rozstrzygające w razie rozbieżności interpretacyjnych tylko jednemu tekstowi. Orientację w ogromnym materiale, jaki stanowią współczesne umowy międzynarodowe, może ułatwić ich klasyfikacja przeprowadzona według różnych kryteriów. Ze względu na charakter stron można wyróżnić umowy między państwami oraz umowy między organizacjami międzynarodowymi. Kategorię mieszaną tworzą umowy między państwami a organizacjami międzynarodowymi. Stosunkowo nieliczne są umowy międzynarodowe, których stronami są inne podmioty prawa międzynarodowego, a więc Stolica Apostolska, państwa składowe, wspólnoty powstańcze czy terytoria niesuwerenne. Umowy międzypaństwowe można z kolei podzielić biorąc pod uwagę organy, które w imieniu państw je zawierają. Jeśli organem tym jest głowa państwa, umowy takie nazywa się państwowymi, w odróżnieniu od umów rządowych zawieranych przez rządy oraz umów resortowych zawieranych przez poszczególnych ministrów. Terminologia ta jest trochę myląca, gdyż wszystkie trzy rodzaje umów wiążą państwo i pod tym względem między nimi nie ma istotnej różnicy. Podział ten ma natomiast duże znaczenie praktyczne. Ze względu na procedurę zawarcia należy odróżnić umowy mię-dzynarodwe zawarte w trybie prostym, kiedy w tym celu wystarczające jest ich podpisanie, oraz umowy międzynarodwe zawarte w w trybie złożonym, na których zawarcie składa się więcej czynności prawnych. Ze względu na liczbę stron umowy międzynarodowe dzieli się na dwustronne oraz wielostronne. Pomimo większej liczby stron umowa może mieć konstrukcję dwustronną, jeśli układ praw i obowiązków jest taki, że z jednej strony występuje jedno państwo, a z drugiej strony więcej państw. Dość często zdarza się to w przypadku traktatów pokoju. Ze względu na możliwość przystąpienia należy rozróżnić umowy międzynarodowe zamknięte i otwarte. Charakter zamknięty z reguły mają umowy dwustronne, ale czasem także umowy wielostronne. W ramach kategorii umów otwartych można jeszcze rozróżnić umowy otwarte bezwarunkowo i warunkowo. W pierwszym przypadku przystąpienie 183 zależy tylko od decyzji potencjalnej strony umowy międzynarodowej. W drugim przypadku potencjalna strona musi spełnić określone warunki, co zazwyczaj podlega ocenie dotychczasowych stron umowy międzynarodowej. Z punktu widzenia okresu obowiązywania należy wyróżnić umowy terminowe i bezterminowe. Spośród tej drugiej kategorii można wyodrębnić umowy międzynarodowe wieczyste, które nie podlegają wypowiedzeniu w żadnym czasie. Biorąc za podstawę podziału umów międzynarodowych ich wzajemny stosunek należy wyróżnić umowy główne i umowy wykonawcze, które zostały zawarte w celu wykonania tych pierwszych. Najbardziej względny jest podział umów międzynarodowych ze wzglę du na treść. Z podziału tego nie wynikają zresztą żadne konsekwencje prawnomiędzynarodowe. Jednym z wielu przykładów zastosowania tego kryterium w podziale umów międzynarodowych jest wykaz sporządzony przez biuro prawne Urzędu Rady Ministrów RP6 . W wykazie tym umowy wielostronne ujęte są w dziewięć następujących grup: 1) Organizacja Narodów Zjednoczonych, 2) umowy polityczne, 3) umowy dotyczące praw człowieka, 4) umowy gospodarcze, 5) umowy dotyczące komunikacji i łączności, 6) umowy dotyczące oświaty, nauki i kultury, 7) umowy dotyczące pracy i ubezpieczeń społecznych, 8) umowy dotyczące ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz 9) umowy dotyczące obrotu prawnego z zagranicą. -...-•• i .;„ § 2. Zawieranie umów międzynarodowych Termin „zawarcie" w odniesieniu do umów międzynarodowych można rozumieć bądź jako cały proces, bądź jako moment kończący proces, począwszy od którego umowa staje się dla jej stron obowiązująca pod względem prawnomiędzynarodowym. Moment ten oddziela fazę przygotowania umowy międzynarodowej od fazy jej obowiązywania. Innymi słowy — jest to moment, w którym projekt umowy międzynarodowej staje się umową międzynarodową. Terminologia traktatowa jest bardzo niejednolita, wskutek czego przez Skorowidz przepisów prawnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim w latach 1918-1939 oraz 1944-1992, Warszawa 1992, s. 635-658. zawarcie umowy międzynarodowej rozumie się niekiedy tylko jej podpisanie, przy założeniu, że do uprawomocnienia się potrzebne są jeszcze dodatkowe czynności. Można jednak utożsamiać te terminy i wówczas zawarcie umowy jest jednoznaczne z jej uprawomocnieniem się, czyli spełnieniem warunków, od których zależy związanie się nią przez strony. Dotyczy to tylko pierwotnych stron umowy, natomiast dla stron późniejszych moment ich związania się umową jest z natury rzeczy późniejszy. Dlatego też rozróżnia się obiektywne i subiektywne uprawomocnienie się umowy międzynarodowej. W przypadku umów dwustronnych zawsze zbiega się ono w czasie. W przypadku umów wielostronnych zazwyczaj bywa różne. Ustalenie momentu uprawomocnienia się umowy międzynarodowej utrudnia okoliczność, że następuje on jako rezultat różnych czynności. Prawo międzynarodowe bowiem nie określa procedury zawierania umów międzynarodowych. W praktyce traktatowej wytworzyły się wprawdzie pewne wzorce w tej dziedzinie, ale nie są one obowiązujące dla państw. Mocy obowiązującej nie nadała im także konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r., pozostawiając wybór trybu zawierania umów międzynarodowych państwom. Można zauważyć, że w praktyce międzynarodowej występują dwa podstawowe tryby zawierania umów międzynarodowych — prosty i złożony. Zastosowanie każdego z tych trybów wymaga przygotowania i uzgodnienia tekstu umowy, co odbywa się w toku rokowań między zainteresowanymi stronami