To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.

subsydiów federalnych lub też rezerwowania pewnego udziału w podatkach federalnych dla stanów. Z drugiej strony coraz więcej ustaw federalnych, zwłaszcza o kompleksowym charakterze, przewiduje coraz wyższy udział stanów w ich realizacji, pod pewnym tylko nadzorem władz federalnych. Odpowiednikiem instytucjonalnym tych zjawisk są regularne konferencje prezydenta USA z gubernatorami stanowymi. Nowym zjawiskiem lat ostatnich są również bezpośrednie kontakty władz federalnych, podejmowane z ominięciem władz stanowych, z samorządami dużych miast, których potrzeby nie mogą być zaspokojone z dochodów stanowych. Z kolei podstawowymi kanałami oddziaływania stanów na rozstrzygnięcia władzy federalnej — co należy również do istoty państwa federalnego — jest druga izba Kongresu (Senat), będąca w założeniu reprezentacją stanów, a także swoisty wpływ stanów na wybór Prezydenta. Z drugiej zaś strony oddziaływanie Federacji na rozstrzygnięcia stanów przejawiających się w: wyższości prawa federalnego nad prawem stanowym, egzekucji ustaw federalnych przez Prezydenta nawet przy pomocy milicji stanowych w ramach ustanowionych przez Kongres (art. I, sec. 8, ust. 15; art. II, sec. 2, ust. 1), ochronie stanów przed inwazją ich terytoriów, a także, na prośbę ich legislatur (a gdy te nie mogą być zwołane, na prośbę Egzekutywy stanowej), w ochronie „przed wewnętrznymi zamieszkami" (domestic ińolence), jak również we wspomnianym wyżej gwarantowaniu republikańskiej formy ustrojowej stanów (art. III). federaiizm kooperatywny wzajemne oddziaływanie federacji i stanów VI. Zasada podziału władzy Podstawową zasadą organizacyjną regulującą ustrój władz naczelnych USA jest zasada trójpodziału władzy, przy czym ucho-' , idea ta zrealizowana została w sposób i ____:~-ł- -i.T C-t-s- uzą one za kraj, w którym .-^.....- odelowy. Zasada trójpodziału władzy przeprowadzona jest w płaszczyzna organizacyjna i personalna 101 nach Zjednoczonych najwyraźniej w płaszczyźnie organizacyjnej i personalnej: istnieją trzy wyraźnie oddzielone grupy organów państwowych (legislatywa, egzekutywa i judykatywa), przy czym grupa pierwsza oraz Szef grupy drugiej pochodzą z oddzielnych wyborów powszechnych, posiadając przez to taką samą demokratyczną legitymację do sprawowania swej funkcji i charakter bezpośrednich organów ludu. Żaden element jednej władzy nie może być równocześnie elementem innej. Nie pochodzi z wyborów władza sądownicza, ale pamiętać trzeba o przyjmowanym w okresie powstawania Konstytucji rozumieniu tej władzy jako władzy — jak ją określał Monteskiusz — „niejako żadnej", gdyż sędziowie są jedynie „ustami ustawy". Do dzisiaj też nieograniczone znaczenie posiada zasada, że sądy nie orzekają „w sprawach politycznych", choćby ubrane były one w szatę sporu prawnego. Równie jednoznaczne jest rozdzielenie personalne: żaden piastun jakiejkolwiek funkcji w ramach organów jednej władzy nie może być piastunem funkcji w ramach pozostałych władz; deputowany nie może być ani ministrem, ani sędzią i vice versa (art. I, sec. 6, ust. 2). Przyjmuje się również, że funkcjonariusze dwu pozostałych władz (z wyjątkiem prezentującego swe orędzia Prezydenta) nie mogą występować na forum izb kongresowych. płaszczyzna To rozdzielenie władz nie jest natomiast tak wyraźne na płasz- funkcjonalna czyźnie funkcjonalnej, zwłaszcza w europejskim (kontynentu euro- pejskiego) rozumieniu trzech głównych funkcji publicznych. Dotyczy to zwłaszcza parlamentaryzmu amerykańskiego, powołanego do życia w wyraźnym nawiązywaniu do parlamentaryzmu angielskiego, w którym zawsze zaznaczało się występowanie także sądowego charakteru Izby Gmin i Izby Lordów. Niemniej amerykańskie prawo konstytucyjne zna i stosuje pojęcie „istota" każdej z trzech władz i wyciąga z tego wniosek o „immanentnych" kompetencjach każdej z nich, które nie muszą wyraźnie figurować w tekście Konstytucji. VII. Władza ustawodawcza — Kongres USA 1. Struktura dwuizbowość Parlament amerykański, noszący nazwę — w nawiązaniu do nazwy organu działającego w okresie wojny o niepodległość „Kongres", jest organem dwuizbowym; składa się z Izby Reprezen- 102 tantów i Senatu, co jest wynikiem przede wszystkim federalnej struktury państwa i jest jednym z najważniejszych przejawów kompromisu międzystanowego. Izba Reprezentantów w założeniu jest reprezentacją całości i jednolitości ludu USA, Senat — reprezentacją części składowych Federacji. W ramach podstawowej funkcji Kongresu, jaką jest naturalnie ustawodawstwo, stanowiska Izby Reprezentantów i Senatu są ze sobą zrównane, stąd też dwuizbowość amerykańską zalicza się do „symetrycznego" (zrównoważonego) typu dwuizbowości, bez względu na fakt, że w ramach innych funkcji publicznych jedna lub druga izba posiadać może nieco inne, a nawet nieco większe kompetencje. Dwuizbowość w konstytucji federalnej przyjęta została w niemałym stopniu również na skutek wzorowania się na ustrojach poszczególnych stanów, a zarówno tu, jak i tam dodatkowo dochodziła obawa przed radykalizmem parlamentu jednoizbowego i chęcią wmontowania przeciwdziałającego mu hamulca. Stany w Senacie posiadały zawsze równą reprezentację, po dwóch senatorów z każdego stanu, czyli w I Kongresie (funkcjonującym w latach 1789-1791) Senat składał się z 26 senatorów. Dziś liczba senatorów wynosi 100. Z kolei liczebność reprezentacji poszczególnych stanów w Izbie Reprezentantów ustaliła pierwotnie sama Konstytucja, w przedziale od 1 do 10, w sumie pierwotnie: 65. Aktualnie, od 1911 r. wynosi ona 635. Co 10 lat należy przeprowadzać spis ludności USA, który jest podstawą określania liczby mandatów do Izby Reprezentantów z poszczególnych stanów, proporcjonalnie do liczby ludności. Jednakże każdy stan musi wybierać co najmniej jednego członka tej izby, nawet gdyby powyższa operacja liczbowa nie dawała mu do tego prawa. Wybory do Izby Reprezentantów były zawsze wyborami bezpośrednimi, natomiast wybory senatorów dokonywały początkowo legislatury stanowe