To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
Mutacje to zmiany w DNA komórki. Nawet małe zmiany w DNA powodują zmiany w genach, a tym samym w chromosomach. Mutacje mogą powodować zmianę chromosomów to jest, albo ich utratę, albo pojawienie się nowych, lub zmiany ich rozmieszczenia. Ponieważ mutacje mogą się okazać śmiertelne, organizm ma kilka sposobów na zapobieganie szkodom lub ich naprawianie. ORGANIZM ODPOWIADA WALKĄ Mutacja to typowe zdarzenie w życiu komórki i dlatego organizm rozwinął mechanizmy zapobiegające powstawaniu szkód w procesie mutacji. Ten rozdział przedstawia dwa z tych mechanizmów: działanie układu odpornościowego i system przeciwutłeniaczy. Elementy układu odpornościowego patrolują układ krążenia i narządy. Ich misja polega na odnalezieniu ł zniszczeniu antygenów. System przeciwutłeniaczy wykorzystuje grupę pewnych substancji do ochrony komórek i tkanek. W tym rozdziale dowiemy się, jak te systemy obronne walczą, aby uwolnić twoje ciało od nowotworu. Opiszemy też, jakie rodzaje pożywienia i środków odżywczych są niezbędne do wspomożenia pracy tych systemów. Gdy myślimy o walce z przestępczością, wyobrażamy sobie policjantów ścigających złodziei, bandytów czy handlarzy narkotyków. Często ich wysiłki nie są wystarczające i przestępczość staje się nieuniknioną komplikacją w życiu społeczeństwa. Ale istnieje takie miejsce, w którym walka z intruzami jest prowadzona i wygrywana codziennie - to twoje ciało. W małym świecie organizmu ludzkiego występują trujące gazy, wolne rodniki, niszczące promieniowanie, bakterie, wirusy, pasożyty i inne źródła szkód. Ciało ludzkie ma dwa mechanizmy przeznaczone do radzenia sobie z tą sytuacją: układ odpornościowy, który zapobiega inwazjom organizmu, i system przeciwutłeniaczy, który chroni przed szkodami wywołanymi przez utlenianie. W ostatnich latach nauka uznała ogromną rolę, jaką te mechanizmy odgrywają w zapobieganiu chorobie nowotworowej. Często pomija się jednak ich zdolność do niszczenia nowotworów już istniejących oraz wielkie znaczenie odpowiedniego odżywiania, utrzymującego te systemy w szczytowej formie i efektywności. Układ odpornościowy Ciało ludzkie jest obdarzone zdolnością do chronienia się przed najeźdźcami powodującymi choroby. Możliwe jest to dzięki układowi odpornościowemu (zwanemu też immunologicznym - z łacińskiego immunitas, co znaczy "wolny od choroby"). Układ ten jest najmniejszy, a równie ważny jak wszystkie inne. W przeciwieństwie do pozostałych układów, opisanych w poprzednim rozdziale, układ odpornościowy nie ma własnych narządów. Składa się z indywidualnych, mikroskopijnych komórek i cząsteczek, które mają szeroki dostęp do każdego zakątka i zagłębienia naszego ciała. Do komórek odpornościowych należą limfocyty (białe krwinki), fagocyty (koorki żerne) i komórki niszczące (zwane naturalnymi zabójcami NK - z angielskiego natural killers), natomiast cząsteczkami są przeciwciała i interferon. Składniki układu odpornościowego podchodzą do pojawiających się obiektów na zasadzie białe-czarne, czyli dobre-złe. Naukowcy nie wiedzą jeszcze, jakich kryteriów system odpornościowy używa do dokonywania takiej klasyfikacji. Jedna teoria mówi, że system odpornościowy potrafi rozpoznać różnicę między komórkami-obywatelami, tkankami i białkami, które należą do ciała ("swój") i innymi białkami ("obcy"). Jedna z nowszych teorii sugeruje, że system odpornościowy dostrzega różnicę między wszystkim, co powoduje stres komórki lub jej śmierć, a tym, co tych zjawisk nie spowoduje. Dokonuje tego przez wysłuchanie "niebezpiecznych sygnałów". Reakcja antygen -przeciwciało "Obce", czyli niebezpieczne białka, nazywamy antygenami. Antygenami mogą być peptydy umieszczone w ścianie żywej komórki, fragmenty zniszczonej obcej komórki lub zabłąkane białka. Każdy antygen ma cechy, które odróżniają go od innych antygenów. Dany antygen pobudza układ odpornościowy do utworzenia przeciwciała skierowanego przeciw niemu. Przeciwciała to cząsteczki białek immunogłobulin, które wchodzą w reakcję tylko z odpowiadającymi im antygenami, tak jak klucz pasujący do jednego zamka. Przeciwciała mogą być umieszczone na powierzchni leukocytu lub są wydzielane jako białka rozpuszczalne w wodzie i wtedy wędrują daleko poza miejsce powstania. Reakcja przeciwciało - antygen czasami powoduje unieszkodliwienie antygenu. W innych przypadkach przeciwciała formują smaczną warstwę na antygenie, przyciągając w ten sposób głodne komórki, oczyszczające ciało ze śmieci. Komórki żerne "Oczyszczacze" ciała, czyli komórki żerne to monocyty i białe krwinki, głównie obojętnochłonne (neutrofile), które prze-chwytują antygeny. Wędrują one po autostradach i drogach bocznych ciała, szukając czegoś do jedzenia. Jeśli biała krwinka obojętnochłonna znajdzie obcą komórkę czy białko, to po prostu ją zjada. Wchłonięta cząstka jest niszczona pociskiem wolnego rodnika, opisanego dalej w tym rozdziale. Monocyty patrolują krew. Niektóre z nich wędrują do tkanek, gdzie zmieniają się w komórki zwane makrofagami. Są one jeszcze skuteczniejszymi żołnierzami niż neutrofile. Kiedy makrofag staje oko w oko z antygenem, połyka go, trawi i pozostawia resztkę na powierzchni komórki. Ta resztka służy jako pamiątka po tym, co makrofag znalazł podczas swojej podróży i jest używana do pobudzania produkcji przeciwciał. Makrofagi mogą być też wzywane do zaatakowanych miejsc za pomocą sygnałów nadawanych przez limfocyty, co również zostanie później opisane. Makrofagi potrafią unieszkodliwiać mikroorganizmy