To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
Brunatne na- siona o wielkości około 2x4 cm są jadalne i bardzo oleiste. Występowanie: Ojczyzną araukarii są Andy Chilijskie i Argentyńskie, gdzie na stokach tworzy ona miejscami zwarte drzewostany. W obszarze śródziemnomorskim jest często sadzona w parkach i ogródkach przydomo- wych jako drzewo ozdobne. Piękne okazy zna- leźć też można w południowej Anglii i w Irlan- dii. W Niemczech araukarie wytrzymują zimę tylko tam, gdzie panuje szczególnie łagodny klimat (na przykład w Nadrenii). Okres kwitnienia: Od czerwca do lipca. Uwagi ogólne: Araukariowate to rodzina szpil- kowych obejmująca łącznie tylko dwa rodzaje z 36 gatunkami występującymi jedynie na pół- kuli południowej, na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Afryki. W systemie roślin rodzina ta zajmuje nieco izolowaną pozycję, ze wzglę- du na szczególną budowę kwiatów, nie przy- pominających kwiatów innych rodzin szpilko- wych (na przykład Sosnowatych). Przedsta- wiony tu rodzaj Araucaria jest reprezentowa- ny w Ameryce Południowej przez dwa, a na świecie przez 18 gatunków; większość z nich występuje dziko w Australii i Nowej Gwinei. Ze względu na to, że przybiera osobliwe formy araukaria jest często stosowana jako ozdobna roślina drzewiasta. Nie sposób ją pomylić z żadnym innym drzewem szpilkowym. Arau- karie często bywają określane jako „chilijska jodła ozdobna" - nazwa wprowadzająca w błąd i niepoprawna botanicznie. W odróżnieniu od wielu innych drzew szpil- kowych u araukarii liścienie pozostają pod- czas kiełkowania w ziemi. Skutkiem tego mło- da roślina ma już normalne, typowe dla gatun- ku ulistnienie. ! Araukariowate 'iv' «p f • fessafa 4 m % Cis pospolity (Taxus baccata i.) Cisowate Wygląd: Wiecznie zielone, dwupienne drzewo szpilkowe dorastające 20 m wysokości. Korona u okazów z jednym pniem szeroka i stożkowata albo (tylko u form ogrodowych) kolumnowa, u drzew z wieloma pniami - bardzo szeroko rozłożona i nieregularnie wieloszczytowa. Grubsze gałęzie odstają albo lekko zwisają, na końcach jednak przeważnie nieco podno- szą się. Pnie zwykle osłonięte mniejszymi ga- łęziami i gałązkami. Kora brunatnoszara, bruzdowana i porozrywa- na na szerokie płaty albo łuszcząca się. Pędy roczne zielone albo brunatnozielone, z bardzo luźno stojącymi szpilkami. Szpilki o długości do 4 cm i szerokości 3 mm są płaskie, równowąskie, z przodu wyciągnię- te w smukły wierzchołek, od góry błyszczące i ciemnozielone, od dołu - jasno- lub żółtawo- zielone z dwoma wyraźnymi, podłużnymi prą- żkami. Na długopędach umieszczone są spira- lnie, poza tym - grzebieniasto w dwóch szere- gach, zawsze z żebrem środkowym. Kwiaty męskie kuliste lub podłużne skupiają się liczne na dolnej stronie zeszłorocznych ga- łązek, w czasie pylenia jasnożółte lub białawe. Kwiaty żeńskie raczej niepozorne, pojedyncze. Nasienie rozwija w porze dojrzewania mięsis- tą, karminowoczerwoną otoczkę nasienną, zwaną osnówką (arillus). Siedlisko: Powoli rosnący cis lubi siedliska cieniste, na luźnych, próchnicznych i wilgot- nych glebach. Występowanie: W całej Europie Zachodniej spotyka się jego pojedyncze okazy, rzadziej występuje w zwartych drzewostanach. Bardzo często sadzony w rozmaitych formach wzros- towych. Okres kwitnienia: Od lutego do kwietnia. Uwagi ogólne: Wszystkie części rośliny z wy- jątkiem czerwonej osnówki nasiennej są silnie trujące. Gatunki pokrewne: Cis japoński (Taxus cuspidata) ma bardzo cie- rniste szpilki i nasiona z kulistą osnówką. Cis chiński (Taxus celebicaj tworzy nasiona z zie- lonkawą osnówką nasienną, Oba gatunki bar- dzo rzadko sadzone. Toreja japońska (Torreya nucifera (LJ s. et z.) Cisowate Wygląd: Wiecznie zielone, dwupienne drzewo szpilkowe o wysokości do około 10 m, niekie- dy krzew, z koroną smukłą, stożkowatą, częś- ciej jednak nieregularnie zbudowaną. Gałęzie częściowo okółkowe, na ogół jednak umieszczone spiralnie, co powoduje, że drze- wo ma nieco nieregularny pokrój. Kora u młodych okazów jasna, brunatnopoma- rańczowa, później brunatna albo czerwonawo- brunatna. Szpilki dość duże, długości mniej więcej 3 cm i szerokości około 3 mm, na stronie wierzch- niej żywozielone i lekko błyszczące, a od spo- du źółtawozielone, z dwoma białawymi, szero- kimi podłużnymi prążkami. W dotyku wydają się skórzaste i sztywne, z przodu mocno zaos- trzone, ułożone na pędzie regularnie w dwóch szeregach, a w stosunku do siebie równoleg- le, przez co końce gałązek są grzebieniaste. Przy roztarciu szpilki wydzielają silny, dość nieprzyjemny zapach. Kwiaty męskie bardzo małe, o długości zaled- wie 2 mm, żółtawe lub jasnozielone