To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
Laboratoryjne - jest decyduj¹ce w zale¿noœci od postaci, do badania pobiera siê krew, wyciêty wêze³ ch³onny lub ka³. Posiew krwi dokonuje siê na pod³o¿a rutynowo u¿ywane do hemokultury. Ka³ i materia³ z wêz³ów ch³onnych posiewa siê na 419 pod³o¿e Mac Conkey'a i SS i inkubuje w 37°C przez 24 godz., a nastêpnie 1-2 doby w temperaturze pokojowej. Badania mog¹ wykonywaæ pracownie szpitalne lub stacje sanitarno-epidemiolo-giczne. Próbki materia³u do posiewu w kierunku Yersinia mog¹ byæ przechowywane do l mieœ. w ch³odni w p³ynach zbuforowa-nych, d³u¿ej w stanie zamro¿enia. Do badañ sanitarnych lub diagnostycznych materia³u zanieczyszczonego flor¹ towarzysz¹c¹, poleca siê wysokowybiórcze pod³o¿e GIN i wybiórczo nam-na¿aj¹ce zmodyfikowane Muller-Kauffmana. Badania serologiczne - testem aglutynacji lub hemaglutyna-cji wykonuje szereg pracowni w Polsce, mi.in Zak³ad Mikrobiologii Akademii Medycznej w Bia³ymstoku i Zak³ad Bakteriologii Pañstwowego Zak³adu Higieny w Warszawie. O rozpoznaniu decyduje conajmniej czterokrotny przyrost miana w surowicy chorego pobranej dwukrotnie w odstêpie dwóch tygodni. 13. Zapobieganie i zwalczanie. A. Unieszkodliwienie Ÿród³a zaka¿enia - Ÿród³o rzadko jest wykrywalne. Dzia³anie profilaktyczne polega na unowoczeœnieniu metody przemys³owego uboju byd³a i trzody, aby tusze uchroniæ |)tv.cd zaka¿eniem treœci¹ jelitow¹. Wprowadza siê rutynow¹ kontrolê w kierunku Yersinia ¿ywnoœci produkowanej przemys³owo. Konieczna jest prawid³owo przeprowadzana pasteryzacja i n loka, okresowe czyszczenie i odka¿anie ch³odni. B. Przeciêcie dróg szerzenia - nale¿y zachowywaæ zasady iiHÓlnie przyjête przy zapobieganiu i zwalczaniu zachorowañ s/er/¹cych siê poprzez ¿ywnoœæ. Nie nale¿y spo¿ywaæ ¿ywnoœci l>i/.echowywanej w ch³odniach d³u¿ej ni¿ zaleca termin przydatni iœci do spo¿ycia. ¯ywnoœæ mro¿ona przed spo¿yciem powinna 11 vi1 poddana obróbce cieplnej przez czas odpowiednio d³ugi, aby iinirczyimiæ jej ew. florê bakteryjn¹ (100 C, przez 20-30 min.). <:. Zwiêkszenie odpornoœci - nie stosuje siê szczepionek ni>il|iorniaj¹cych swoiœcie. I). Postêpowanie podczas epidemii - podobne jak w innych t-hiuiibach szerz¹cych siê drog¹ pokarmow¹, np. salmonelozach. W ilochodzeniach epidemiologicznych oprócz zaka¿enia przez win lv j ¿ywnoœæ (miêso, produkty mleczne, mro¿onki, równie¿ w»r*ywne i owocowe, lody) nale¿y uwzglêdniæ mo¿liwoœæ zaka¿e- Tabela I Wa¿niejsze choroby cz³owieka wywo³ywane przez arbowirusy. Grupa chorób Choroba * Przenosicie! iezerwuar Objawy kliniczne Wystêpowanie 1 2 3 4 5 6 Zaka¿enia - Koñskie ptaki, zapalenie mózgu, rdzenia EEE Ameryka uk³adu zm typu gryzonie, krêgowego i opon m.- rdz.; WEE Pó³n. nerwo- wschod- nietope- objawy kliniczne uzale¿nio- i Pld. wego niego rze, ne od ciê¿koœci przebiegu (EEE) gady, choroby; forma ³agodna - Koñskie pla¿y, - postaæ aseptycznego za- zm typu zimuj¹ce palenia opon m. -rdz.; forma zachod- komary, ostra - pocz¹tek nag³y, wy- niego ssaki - soka gor¹czka, objawy opo- Kalifor- (WEE) g³ównie nowe, zaburzenia œwiado- nijskie USA, Kanada - Kalifor- drobne moœci, pora¿enia spastyczne; Ameryka nijskie zm œmiertelnoœæ 5 - 60%, naj- St. Louis P³n. i P³d. - Zm St. wy¿sza przy Jap. B i Koñs- VEE Ameryka Louis komary kim zm typu wschodniego Centr. - Wenezuels- USA, Meksyk kie koñskie zm (VEE) - Japoñskie Jap. B Azja, wyspy B zm Pacyfiku (Jap. B) - Zm Doli- Murray Australia ny Mur- N. Gwinea ray - 5 4 5 6 - Zm Za- WN Afryka, Indie, chodnie- Œr. Wschód, go Nilu Europa (WN) - Rosyjskie kleszce ssaki RSSE i TBE - objawy opi- RSSE Europa, wiosenno- leœne, sane w pkt. 1; Azja -letnie zm ptaki, (RSSE) kleszcze przebieg RSSE zwykle ciê¿- szy i œmiertelnoœæ wy¿sza ni¿ - Kleszczo- w TBE TBE Europa we** œrod- kowo-eu- ropejskie kie zapa- lenie opon i mózgu (TBE) - Louping kleszcze owce Louping ill - zwykle ³agod- Louping Wlk. Brytania ill (choro- na postaæ dwufazowego zap. ill ba skoko- mózgu wa owiec) l 6 DF Afryka, Azja, wy s. Pacyfiku, Ameryka Pdn., Kara³by, Australia, ON N. Gwinea WN Afryka Afryka, Indie Œr. Wschód, Europa Colorado USA, Kanada Kemerovo Europa Kongo Afryka YF Afryka Ameryka Œr. K) to DF OHF KFD CCHF Azja wyspy Pacyfiku ZSRR Indie ZSRR, Irak, Pakistan, Afryka œr., zach. ft UJ 1 2 3 4 5 Choroby - Dengue komary cz³owiek, choroby gor¹czkowe zwykle gor¹cz- typy** ma³py. o ostrym przebiegu, okres kowe \-^ komary, wylêgania 3 - 15 dni, gor¹- (DF) konie, czka powy¿ej 38°C ok. 5 - 7 ptaki dni, - ONyong- silny ból g³owy, bóle stawów -Nyong i miêœni, wysypka (ON) - Choroba Zachod- niego- Nilu (WN) - Kleszczo- kleszcze drobne objawy jw