44

Winter Rufiland, II, str. 491. Cyt. str. 506. 45. Zaszyfrowana relacja austriackiego ambasadora przy Stolicy Apostolskiej z 18 listopada 1903, HHStA, Watykan 1903. Winter jw. str. 505 i nast., 514. 46. Winter jw. str. 505 i nast. O skarbie koœcielnym za Leona XIII por. te¿ Ignis Ardens Pius X. und der Papstliche Hof, str. 148 i nast. 47. Winter jw. str. 510, 536. Marchesan Papa Pio X, str. 1 i nast. Baumgarten Die katholische Kirche, I, str. 30 i nast. Heer Die Kñege, str. 54. 48. Biographisches Wórterbuch zur deut-schen Geschichte, str. 724. 49. Tam¿e. Winter jw. str. 267. 50. Hudal Die Ósterreichische Vatikanbot-schaft, str. 268. 51. Jw. str. 260. 52. Engel-Janosi Ósterreich, II, str. 45. Hudal jw. str. 260 zaprzecza szczególnej sympatii Sarta do Austrii. 53. Por. zaszyfrowana relacjê z 18 listopada 1903, HHStA, Watykan 1903. Winter Rufiland, II, str. 510. Por. te¿ Engel-Janosi jw. str. 45 i nast. 54. Jw. str. 46. 55. E. Weinzierl Spannungen in der óster-reichisch-ungarischen Monarchie 1878—1914, w Jedin (wyd.) Handbuch der Kir-chengeschichte. VI. Die Kirche der Ge-genwart, 1973, str. 56. 56. Winter Rufiland, 11, str. 513. Hu-dalDie Ósterreichische Vatikanbotschaft, str. 261. 57. Por. sprawozdanie ambasadora austro—wêgierskiego przy Stolicy Apostolskiej z 1 grudnia 1903, HHStA, Watykan 1903. Winter jw. str. 510. Kiihner Le-xikon, str. 289. Castella Papstgeschichte, str. 344. Engel-Janosi Ósterreich, II, str. 49 i nast. 58. Schmidlin Papstgeschichte, III, str. 23. Hudaljw. str. 261. 59. Aubert Pius X, str. 402,404, jednak Aubert uwa¿a oskar¿enie to za przesadzone. Por. natomiast Winter jw. str. 508 i nast., 513. 60. Hudal Die Ósterreichische Vatikanbot-schaft, str. 258 i nast. Engel-Janosi Ósterreich, II, str. 50 i nast. 61. Hudaljw. str. 260,270. Co prawda oprócz Lippaya „w bardzo krótkim czasie" Pius X pozowa³ tak¿e innym malarzom: byli to Francuz Ferrier, Niemiec Roland oraz W³osi Milesi i Scarselli: Ignis Ardens Pius X. und der Pdpstliche Hof, str. 121. 62. Winter Rufiland, II, str. 510 i nast. 63. Engel-Janosi Ósterreich, II, str. 112. 64. Jw. 54 i nast. 65. Jw. 163 i nast. 66. Pius X, konstytucja Commissum Nobis, oparta bezpoœrednio na rozprawie Eugenia Pacellego Veto di Esclusione nel conclave. O zniesienie ekskluzywy starano siê ju¿ za Leona XIII. Por. M. Sca-duto / Precedenti di una Riforma e le Leggi di Pio Xsui conclave, w Civilta Cattolica, V, 1944, str. 6 i nast. 67. E. Jameson ABC der dummsten Satze, rororo nr 704, str. 121. 399 KRAINA LOGOS www.logos.astral-life.pl 68. Taddey Lexikon, str. 1305. 69. Por. Leo I. Serm. 27,4. F. CumontDieMysterien desMithras, wyd. 3, 1923, str. 183,przyp. 1. H. Berkhof Kirche und Kaiser, 1947, str. 22 i nast. Desch-ner Abermals krdhte der Hahn, str. 75 i nast. [wyd. polskie: I znowu zapia³ kur, t. I, 1996]. 70. H. Misalla „Gottmit uns". Die deut-sche katholische Kñegspredigt 1914-1918, 1968, str. 73. 71. Heer Europa, str. 427. 72. Przemówienie w ca³oœci przedrukowa³ H. Mohr Katholische Orden und deutscher Imperialismus, 1965, str. 278 i nast. 73. W. Górlitz (wyd.) Der Kaiser... Auj¿e-ichnungen des Chefs des Marinekabi-netts Admira³ Georg Alexander v. Muller uberdieAra Wilhelms II., 1965, str. 148 i nast. Castella Papstgeschichte, str. 281. 74. R. Morsey Die deutschen Katholiken und der Nationalstaat zwischen Kultur-kampfund erstem Weltkrieg, w Histo-risches Jahrbuch der Gorresgesellschaft, nr 90, 1970, str. 60. H. Philippi Be-itrdge zur Geschichte der diplomatischen Beziehungen zwischen dem Deutschen Reich und dem H³. Stuhl 1872-1909, w Historisches Jahrbuch, 1963, str. 239 i nast. R. Liii Der deutsche Katholizi-smus zwischen Kulturkampfund 1. Weltkrieg, w H. Jedin (wyd.) Handbuch der Kirchengeschichte, VI, 1973, str. 515 i nast. MorseyDie deutschen Katholiken und der Nationaalstaat zwischen Kulturkampfund erstem Weltkrieg, str. 31 i nast. 75. Winter Rufiland, II, str. 486 i nast. 76. Hudal Die Ósterreichische Vatikanbot-schaft, str. 266. 77. F. Heer Die Kriege, str. 47. 78. Bom Deutschland als Kaiserreich, str. 218 i nast. Ten¿e Von der Reichsgrund-ung bis zum Ersten Weltkrieg, str. 213 i nast. 79. Born jw. odpowiednio str. 221 i nast. oraz 213 i nast. 80. Seppelt/Schwaiger Geschichte der Pap-ste, str. 468 i nast. 81. Winter Rufiland, II, str. 537. 82. Schmidlin Papstgeschichte, III, str. 29,39. 83. 1 Kor 7,20 i nast. 1 P 2, 18 i nast. Ign. Polyc. 4, 3. M. Dibelius Botschaft und Geschichte. Gesammelte Aufsatze, 1953,I, str. 322 i nast. O stosunku Koœcio³a staro¿ytnego do niewolnictwa: Desch-ner Abermals krdhte der Hahn, str. 436 i nast. [wyd. polskie: I znowu zapia³ kur, t. II — w przygotowaniu]. 84. Ani ten list, ani drugi wcale nie pochodz¹ od Piotra. O tym i w ogóle o fa³szerstwach w Starym i Nowym Testamencie oraz we wczesnym chrzeœcijañstwie: Deschner jw. Jeszcze obszerniej omawiam olbrzymi¹ dziedzinê fa³szerstw w Koœciele chrzeœcijañskim w mojej Historii kryminalnej chrzeœcijañstwa. 85. Szczegó³owo: Deschner Abermak krtih-te der Hahn, str. 410 i nast. [wyd. polskie: / znowu zapia³ kur, t. II — w przygotowaniu]. Cyt. wg Ignis Ardens Pius X. und der Papstliche Hof, str. 122. 86. Seppelt/Schwaiger Geschichte der Pap-ste, str. 453. 87. Jw. str. 470. 88. Jw. 89. Jw. Schmidlin Papstgeschichte, III, str. 82. 90. Schmidlin jw. str. 82, przyp. 50. 91. Seppelt/Schwaiger Geschichte der Pap-ste, str. 469. Por. NolteItalien von der Begriindung des Nationalstaats, str. 415,419 i nast. 92. Seppelt/Schwaiger jw. 93. Jw. str. 469 i nast. Nolte jw. str. 420. 94. Born Von der Reichsgriindung bis zum Ersten Weltkrieg, str. 51 i nast. 95. Seppelt/Schwaiger jw. str. 470 i nast. Winter Rufiland, II, str. 555. Taddey Le-xikon, str. 440, 671, 673. 96. List Martina do Waldersee z 1 sierpnia 1903. Waldersee Denkwurdigkeiten, III, str. 235. Wg Winter jw. str. 517. Por. Taddey jw. str. 1255. 97. Schmidlin Papstgeschichte, III, str. 95. 98. Tam¿e str. 96. Hudal Die Ósterreichische Vatikanbotschaft, str. 262. Winter jw. str. 533, 553 i nast. 99. Wg Schmidlina jw. str. 95, przyp. 1. 100. Winter jw. str. 554. 101. Hudal jw. str. 262. Winter jw. str. 555. Schmidlin jw. str. 100. 102. Hudal jw. str. 262,264. 103. Jw. str. 264. Winter jw. str. 553 i nast. 104. Winter jw. str. 555 i nast. 105. Schmidlin jw. str. 56. 106. Morsey Die deutschen Katholiken und der Nationalstaat, str. 63. 107. Schmidlin jw. str. 27, 66. Seppelt/ Schwaiger Geschichte der Pdpste, str. 454,467. 108. Seppelt/Schwaiger jw. str. 453. 109. Schmidlin jw. str. 64 i nast. 400 KRAINA LOGOS www.logos.astral-life.pl 110. Ignis Ardens Pius X und der Papstliche Hof, str. 179. 111. Chwostow Geschichte der Diplomatie, II, str. 247 i nast. 112. Cyt.jw. 113. Nolte Italien von der Begrundung des Nationalstaats, str. 420. 114. Chwostow jw. str