j�dra przeka�nikowe w��czone w uk�ady dr�g czuciowych, przez kt�re do kory m�zgu dochodz� informacje...

Inn� grup� j�der specyficznych tworz� j�dra kojarzeniowe wzg�rza, po��czone z polami kojarzeniowymi kory. Drug� grup� tworz� j�dra niespecyficzne, kt�rych w��kna dochodz� do rozleg�ych obszar�w kory i uk�adu limbicznego. Do j�der niespecyficznych zalicza si� j�dra �r�dblaszkowe, j�dra istoty szarej �rodkowej oraz j�dro siatkowate. W��kna wzg�rzowo-korowe i korowo-wzg�rzowe, ��cz�ce wi�kszo�� j�der wzg�rza z kor� m�zgu, tworz� promienisto�ci wzg�rzowe przednie, �rodkowe, tylne i dolne (radiationes thalamicae anteriores, centrales, posteriores, inferiores). Promienisto�ci te biegn� przewa�nie przez torebk� wewn�trzn�. Inne j�dra maj� rozleg�e po��czenia z r�nymi obszarami uk�adu limbicznego, pr��kowia, tworu siatkowatego i m�d�ku, i nale�� do r�norodnych uk�ad�w czynno�ciowych. Tak wi�c wzg�rze pe�ni nie tylko rol� "stacji przeka�nikowej" dla impuls�w czuciowych, ale r�wnie� spe�nia wa�ne czynno�ci integracyjne. Uszkodzenia w obr�bie wzg�rza mog� powodowa� zaburzenie czucia powierzchniowego i g��bokiego, kt�remu cz�sto towarzysz� samoistne, silne b�le, zaburzenia afektu, np. przymusowy �miech lub p�acz oraz patologiczne ruchy mimowolne. Budowa wewn�trzna podwzg�rza W sk�ad podwzg�rza wchodz� wcze�niej wymienione twory, widoczne na powierzchni brzusznej mi�dzym�zgowia oraz istota szara, pokrywaj�ca dno i �ciany boczne komory trzeciej do wysoko�ci bruzd podwzg�rzowych. Podwzg�rze od g�ry zrasta si� ze wzg�rzem, w cz�ci przedniej przechodzi w pole przedwzrokowe, w tylnej ��czy si� z nakrywk� konar�w. Z boku le�y niskowzg�rze i torebka wewn�trzna. W podwzg�rzu, odpowiednio do twor�w widocznych na powierzchni brzusznej, wyr�nia si� trzy cz�ci: suteczkow�, guzow� i wzrokow�. W ka�dej z tych cz�ci s� po�o�one j�dra podwzg�rza. W cz�ci suteczkowej znajduj� si� j�dra suteczkowe przy�rodkowe i boczne (nuclei corporis mamillaris medialis et lateralis). Do j�der tych od strony przednio bocznej wnikaj� w��kna sklepienia. Cz꜏ �rodkow� tworz� j�dra po�o�one w obr�bie guza popielatego, kt�re uk�adaj� si� pionowo. S� to: 1) j�dro lejka (nucleus infundibuli), 2) j�dro brzuszno-przy�rodkowe (nucleus ventromedialis), 3) j�dro grzbietowo-przy�rodkowe (nucleus dorsomedialis) i j�dra guza (nuclei tuberales). Grupa przednia j�der podwzg�rza znajduje si� w cz�ci wzrokowej. Wyst�puj� tu mi�dzy innymi dwa j�dra neurosekrecyjne, wysy�aj�ce aksony do tylnego p�ata przysadki: j�dro nadwzrokowe (nucleus supraopticus), po�o�one nad skrzy�owaniem wzrokowym oraz j�dro przykomorowe (nucleus paraventricularis), le��ce w �cianie komory trzeciej. W j�drach tych s� produkowane hormony: wazopresyna (j�dro nadwzrokowe) i oksytocyna (j�dro przykomorowe), kt�re s� transportowane w formie nieaktywnej aksonami do przysadki. Niewielkich rozmiar�w podwzg�rze jest struktur� o zasadniczym znaczeniu. Posiada liczne po��czenia z uk�adem limbicznym, wzg�rzem i tworem siatkowatym pnia m�zgu. Jest wa�nym o�rodkiem integracji czynno�ci wegetatywnych: cz꜏ przednia to o�rodki przywsp�czulne, natomiast �rodkowa i tylna - o�rodki wsp�czulne. Znajduj� si� tu o�rodki termoregulacyjne, chroni�ce organizm przed przegrzaniem lub nadmiernym ozi�bieniem. Inne o�rodki kieruj� pobieraniem pokarmu i wody (o�rodek g�odu lub �aknienia, o�rodek nasycenia, o�rodek pragnienia). Podwzg�rze wp�ywa r�wnie� na czynno�ci p�ciowe, reguluj�c podstawowe elementy pop�du p�ciowego. Z podwzg�rzem i uk�adem limbicznym s� zwi�zane stany emocjonalne cz�owieka, z pniem m�zgu i podwzg�rzem - mechanizmy reguluj�ce sen i czuwanie. Do czynno�ci podwzg�rza nale�y tak�e neurosekrecja i zwi�zana z tym kontrola wydzielania przysadki. Komora trzecia Komora trzecia (ventriculus tertius) z wyj�tkiem niewielkiej cz�ci przedniej jest po�o�ona w obr�bie mi�dzym�zgowia. Jest to w�ska, czworok�tna szczelina, ustawiona w p�aszczy�nie po�rodkowej. Komora trzecia ku ty�owi przechodzi w wodoci�g m�zgu, a z przodu przez parzysty otw�r mi�dzykomorowy ��czy si� z komorami bocznymi kresom�zgowia. Z sze�ciu �cian, kt�re ograniczaj� komor� trzeci�, najwi�ksz� jest parzysta �ciana boczna. �cian� t� tworzy powierzchnia przy�rodkowa wzg�rza, na kt�rej znajduje si� poprzeczne pasmo, tzw. zrost mi�dzywzg�rzowy. W dolnej cz�ci uzupe�nia t� �cian� podwzg�rze, oddzielone od wzg�rza bruzd� podwzg�rzow�. �ciany boczne komory pokrywa istota szara �rodkowa. �cian� przedni�, po�o�on� w obr�bie kresom�zgowia, tworz�: blaszka kra�cowa, kt�ra u do�u ��czy si� ze skrzy�owaniem wzrokowym oraz s�upy sklepienia i spoid�o przednie. �ciana dolna komory jest utworzona przez istot� szar� �rodkow� podwzg�rza. Na granicy �ciany przedniej i dolnej znajduje si� zachy�ek wzrokowy (recessus opticus), poni�ej tego zachy�ka, nieco z ty�u - zachy�ek lejka (recessus infundibuli). �cian� g�rn� (strop) tworzy tkanka naczyni�wkowa komory trzeciej, z kt�rej wpuklaj� si� do �wiat�a komory sploty naczyni�wkowe (plexus choroidei). W �cianie tylnej, najkr�tszej, jest po�o�one spoid�o tylne, spoid�o uzdeczek oraz szyszynka. Nad spoid�em tylnym znajduje si� zachy�ek szyszynkowy (recessus pinealis). Natomiast nad spoid�em uzdeczek znajduje si� zachy�ek nadszyszynkowy (recessus suprapinealis). Kresom�zgowie (telencephalon) Budowa zewn�trzna kresom�zgowia Kresom�zgowie (telencephalon) jest najwi�ksz� i najbardziej wysuni�t� do przodu cz�ci� m�zgowia. Kresom�zgowie sk�ada si� z dw�ch silnie rozwini�tych p�kul m�zgu (hemispheria cerebri) oraz niewielkiego kresom�zgowia �rodkowego (telencephalon medium). Do kresom�zgowia �rodkowego nale��: pole przedwzrokowe (area preoptica), po�o�one w cz�ci kresom�zgowiowej komory trzeciej, blaszka kra�cowa (lamina terminalis), stanowi�ca przedni� �cian� komory trzeciej oraz spoid�a kresom�zgowia: spoid�o przednie (commisura anterior), spoid�o sklepienia (commisura fornicis) i cia�o modzelowate (corpus callosum). Pomi�dzy przednimi cz�ciami sklepienia i cia�a modzelowatego jest po�o�ona strza�kowo przegroda prze�roczysta (septum pellucidum)