To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
Przy wykształconym resilium pomiędzy ele- mentami zawiasu występuje zagłębienie wię- zadłowe. Zawias, ślady przyczepu więzadła (resilium) i mięśni zwierających oraz przebieg linii pła- szczowej są ważnymi cechami morfologii mu- szli, informującymi o organizacji części mięk- kich małżów. Obok kształtu muszli dostarczają one ważnych dla taksonomii tej grupy cech diagnostycznych. Ważną cechą identyfikacyjną jest także orna- mentacja muszli, na którą mogą się składać żeberka ułożone koncentrycznie i/lub promie- niście do krawędzi muszli. Podgromada Palaeotaxodonta Obejmuje najprymitywniejsze małże z zawia- sem taksodontowym i dwoma równymi mięś- niami zwierającymi. Ctenodonta - od ordowiku do karbonu - musz- la mała, silnie wypukła o zarysie kolistym do owalnego. Więzadio zewnętrzne, łukowato wy- gięte, zawias o prostej budowie. > Nucula - od ordowiku do dziś - znanych jest wiele współczesnych gatunków; jeden z naj- dłużej żyjących gatunków małży, o kształcie mało zmienionym od ordowiku. Żyje w morzu na głębokościach od kilku metrów do kilku kilometrów. Muszla mała, silnie wypukła, owa- lna do trójkątnej. Powierzchnia muszli gładka z pasmami przyrostowymi. Rowek z resilium oddziela przednią część taksodontowego zawiasu od części tylnej. Podgromada Cryptodonta Mała grupa, w większości paleozoicznych, słabo poznanych prymitywnych małżów o mu- szlach różnego kształtu z zawiasem nie posia- dającym zębów. Solemya - od kredy do dziś - jedyny do dziś żyjący przedstawiciel tej grupy. Muszla owal- nie wydłużona, cienkoskorupowa, z silnie przesuniętym do tyłu wierzchołkiem. > Janeia - dewon i karbon - muszla o podobnie wydłużonym zarysie i silnie ku tyłowi przesu- niętym wierzchołku; przypuszczalnie forma wyjściowa do Solemya. > Grammysia - od syluru do karbonu - muszla względnie duża, o owalnie wydłużonym zary- sie i silnie ku przodowi wysuniętym (prosogy- rycznym) wierzchołku. Na powierzchni dwa lub trzy rowki biegnące od wierzchołka do dołu tylnej części muszli. Niskie koncentrycz- ne żeberka. > 1 Cardiomorpha i Edmondia - karbon i perm - muszle stosunkowo duże o zarysie owalnie wydłużonym, z silnie ku przodowi przesunię- tym, mocno zagiętym wierzchołkiem. Koncen- tryczne żeberka w odróżnieniu od Grammysia silnie powyginane. Brak też rowków od- chodzących od wierzchołka muszli. Cardiola - sylur - w odróżnieniu od form omówionych wyżej względnie gruboskoru- powa. Muszla o zarysie zaokrąglonego trój- kąta z mocno wystającym wierzchołkiem przy- pomina muszlę sercówki. Pod wierzchołkiem wyraźnie wyodrębniona trójkątna area. Wydat- ne, promieniste i koncentryczne żeberka two- rzą kratkowaną ornamentację muszli. Buchiola - sylur i dewon - muszla silnie wypu- kła o podobnie zaokrąglonym trójkątnym zary- sie. Krawędź grzbietowa (zawiasowa) prosta i względnie długa. Szerokie promieniste żebe- rka i wyraźne pasma przyrostowe. Podobne Praecardium - sylur i dewon. > 2 Podgromada Pteriomorphia Nadzwyczaj zróżnicowana grupa, znana od starszego paleozoiku, a od końca paleozoiku do dziś odgrywająca coraz większą rolę. Pry- mitywniejsi przedstawiciele mają muszlę sil- niej rozwiniętą w części tylnej, z wierzchoł- kiem przesuniętym ku przodowi. Krawędź grzbietowa muszli długa i prosta, położona w przeważającej mierze za wierzchołkiem. Małe zęby zawiasowe występują tylko w naj- bardziej przedniej części muszli pod wie- rzchołkiem. Przedni mięsień bardzo mały, tyl- ny duży i mocny. Anisomyaria - nierównomię- śniowe. Należą tutaj; Pterinea - od ordowiku do dewonu - muszla o skośnie owalnym zarysie i prawie na samym przednim końcu położonym małym wierzchoł- ku. Muszla najczęściej nierównoskorupkowa; lewa skorupka większa i bardziej wypukła niż prawa. Powierzchnia muszli gładka lub promieniście żeberkowana. Krawędź grzbietowa długa, prosta, z zewnętrznym / Grammysia, 3,5 cm, sylur, Gotlandia, Szwe- cja 2 Praecardium clymeniae, 1,8 cm, dewon, Ne- hden, Niemcy 62 więzadtem. Liczne potomne rodzaje dzi- siejsze. Ambonychia - sylur - różni się od Pterinea grubszymi i bardziej wypukłymi skorupkami; pod wierzchołkiem kilka drobnych zębów za- wiasowych, po bokach których występuje je- den lub kilka długich zębów bocznych równo- ległych do krawędzi grzbietowej muszli. > 1 Pleria - od triasu do dziś - formy dzisiejsze zróżnicowane na wiele podrodzajów. Muszla skośnie owalna, z wierzchołkiem przesu- niętym ku przodowi; lewa skorupka nieco sil- niej wypukła niż prawa. Część grzbietowo-tyl- na muszli z płaskim uszkiem; częste małe uszka w przedniej części. Silnie rozwinięta warstwa perłowa. Podobną formą jest Oxyto- ma - trias i kreda. > 2 Posidonia - od karbonu do kredy - muszla o zarysie skośnie owalnym do prawie kolis- tego z wierzchołkiem przesuniętym do przodu; skorupki słabo wypukłe, cienkie, z wyraźnymi pasmami przyrostowymi. Bardzo podobna jest Steinmannia - dolna jura - > 3, mała forma, o prawie kolistym zarysie muszli, cienkoskoru- pkowa, z koncentrycznymi pasmami przyro- stowymi, a także większa Daonella - trias alpejski, która różni się od Posidonia brakiem uszek. Modiolus - od dewonu do dziś - musz- la o skośnie owalnym, wydłużonym zarysie z wierzchołkiem przesuniętym ku przodowi, równoskorupkowa, silnie wypukła. Proste, wy- dłużone ku tyłowi więzadło zakończone jest uszkiem; częste skrzydełka z przodu muszli. Warstwa perłowa silnie rozwinięta