To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.
O jakim ogniu pisze Nostradamus? Wszystko przemawia za tym, że chodzi o ogień francuskiej dynastii królewskiej. Nostradamus znał datę tych wydarzeń już wtedy, gdy pisał List do Henryka II, i przepowiadał, że strasz- liwe czasy (ukazane astrologicznie) trwać będą do roku 1792. Rewolucja francuska wybuchła w 1789, a zakończyła się w 1792 roku po przyjęciu nowego kalendarza. Wyrażenie assemblee diaboloque to jeszcze jeden przykład niezwykłej dokładności przepowiedni Nostradamusa. Zapowiedzianą przez niego zmianę kalendarza uchwaliło bowiem zgromadzenie rewolucyjne. Zgromadzenie Na- rodowe Assemblee Nationale zebrało się w lipcu 1789 roku, przyczyniając się poważnie do wybuchu rewolucji. Ono uchwaliło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, a w 1791 roku proklamowało konstytucję zrównującą wszyst- kich obywateli wobec prawa. Ono także wprowadziło w życie nowy rewolu- cyjny kalendarz. Zgodnie ze swoimi rojalistycznymi poglądami Nostradamus określa zgro- madzenie rewolucyjne mianem diabelskiego. Nie wolno zapominać, że wizjo- ner z Salon dedykował swoje czterowiersze Henrykowi II i w liście skiero- wanym do króla niemal wprost wskazywał na znaczenie lat 1789-1792. Nie ulega wątpliwości, iż Nostradamus przepowiedział wybuch rewolucji francu- skiej i głęboko przeżywał jej tragiczne następstwa. Ostatnia linijka omawianego czterowiersza wprawiała w zakłopotanie wie- lu komentatorów. Cerchant les os du d'Amant & Pselin - Szukając kości Amanta i Pselina. Kluczem do jej zrozumienia jest określenie d'Amant & Pse- lin. Wydaje nam się, że w tym wypadku nie ma potrzeby dokonywania emendacji tekstu. Jak zwykle, Nostradamus precyzyjnie wyłożył swoje my- śli, chociaż posłużył się w tym celu Zielonym Językiem. Wcześniejsi inter- pretatorzy doszukiwali się w tym wersie aluzji do pism bizantyjskiego filo- zofa Psellosa (Pselin). Bez wątpienia Psellos występuje w tym czterowierszu, ale nie tylko on. Obok niego przywołana jest jeszcze jedna postać. Poza tym w dziele Psellosa De Daemonibus nie ma żadnej wzmianki o "szuka- niu kości". Naszym zdaniem omawiany wers należy interpretować następująco. Pod imieniem Amant ukrywa się Amand - żyjący w VI wieku biskup Maastricht, apostoł Flandrii. Z jego działalnością łączy się powstanie licznych wspólnot zakonnych, niektóre z nich przetrwały nawet do dziś. Bez wątpienia imię Amand mogło posłużyć Nostradamusowi do symbolicznego opisania misyjnej działalności wczesnego Kościoła w zachodniej Europie. Pselin zaś to Psellos - bizantyjski historyk z XI wieku, znany obecnie głównie dzięki dziełu poświęconemu demonom De Daemonibus. W istocie jednak jest to jedna z mniejszych jego prac. Znacznie większą wartość ma jego historyczne dzieło Chronologia. Psellos był ponadto wybitnym polity- kiem oraz wielkim chrześcijańskim uczonym, który w poważnej mierze przy- czynił się do włączenia w tradycję chrześcijańską myśli platońskiej. W XV wieku poglądy Psellosa znalazły żywych odbiorców we Włoszech, zwłaszcza we Florencji. Wszystko razem wziąwszy, Nostradamus mógł upatrywać w Psellosie symbolu intelektualnego życia wczesnego kościoła chrześcijań- skiego na Wschodzie. Z takiej też perspektywy trzeba oceniać obecność obu tych postaci w czte- rowierszu Nostradamusa. Wyrażenie "szukając kości Amanda i Psellosa" na- leży rozumieć jako potrzebę poszukiwania misyjnego zapału pierwszego i scholastycznego humanizmu drugiego. Każda z tych dwóch postaci, każda na swój sposób, symbolizuje Wschodni i Zachodni Kościół chrześcijański. W wyrażeniu tym kryje się wezwanie do poszukiwania wspólnych korzeni kościołów chrześcijańskich z czasów sprzed ich rozpadu na Kościół Wschod- ni i Zachodni. W kontekście całego czterowiersza wers ten można odczytać jako wska- zówkę dla Francuzów, że po rewolucji powinni odrodzić się w duchu chrze- ścijańskim. Jednak historia nigdy się nie powtarza. Wschód i Zachód nie powrócą do stanu jedności. Misyjny zapał i scholastyczna wiedza zostały porzucone, pogrzebane jak kości świętych. O włączeniu przez Nostradamusa do czterowiersza właśnie imion Amanda i Psellosa zadecydowały dodatkowe względy. Przyglądając się dokonaniom tych wielkich mężów - wspaniałym, godnym szacunku, lecz nieco już zapo- mnianym - nie sposób nie zauważyć, że Nostradamus mógł sięgnąć po inne nazwiska, które mocniej zobrazowałyby przesłanie czterowiersza. Domyśla- my się zatem, że imiona te wskazał celowo, żeby - przez wykorzystanie Zielonego Języka - zwrócić naszą uwagę na inne treści. Przyjrzyjmy się zatem obu tym imionom dokładniej. Słowo Amant (Amand) znaczy po łacinie "kochają". W języku francuskim oznacza kochanka, amanta. Zaczyna się ono na literę A, co - jak zobaczymy dalej - również nie jest bez znaczenia. W przypadku wyrazu Pselin mamy do czynienia nie tylko z niedbałą formą imienia Psellos. Nazwisko Psellosa pojawia się w czterowierszu w związku z zamierającym ogniem (Le feu estaint) z trzeciej linijki. Szczególna forma imienia Psellosa, odnotowana w tekście Nostradamusa, pełni dwie funkcje. Z jednej strony, kieruje ona naszą uwagę w stronę często spotykanego w czte- rowierszach słowa Selin, którym wizjoner posługiwał się na określenie Tur- ków czy ogólnie wyznawców islamu. Dzięki Zielonemu Językowi w słowie Pselin Nostradamus mógł zatem zawrzeć odniesienie nie tylko do wschodnie- go odłamu chrześcijaństwa, lecz również do islamu. Zrozumienie charakteru ukrytych w tym wyrazie znaczeń kieruje nasz wzrok w stronę uwolnionej w ten sposób jak gdyby litery P. Jest to litera majuskulna, co również wydaje się warte podkreślenia. Słowo os, kości, wymawiane jest tak jak piętnasta litera alfabetu O. Zgodnie z zasadami Zielonego Języka słowa wymawiane podobnie mogą się wymieniać znaczeniami. W kontekście omawianego czterowiersza nie ulega wątpliwości, że O łączyć należy z okręgiem zodiakalnym stanowiącym pod- stawę kalendarza, o którym mowa w dwóch pierwszych linijkach. Okrąg nie ma ani początku, ani końca. Jednak w systemach kalendarzo- wych i w tradycji astrologicznej uznano, iż cykl zodiakalny zaczyna się w znaku Barana. Z kalendarzowego punktu widzenia można powiedzieć, że Słońce "zaczyna" swoją podróż po okręgu zodiakalnym 21 marca w znaku Barana - pierwszego dnia miesiąca Germinal, dix Kalendes a'Avril de fait Gotique - a kończy w znaku Ryb. 21 marca zatem dobiega końca znak Ryb, a zaczyna znak Barana. Znak ten łączy się z wiosną, aktywnością seksualną czuwającej nad nim planety, Marsa. Słowo Amant, amant, odnosi się zatem do znaku Barana. Dodatkowe znaczenie ma fakt, że oba słowa zaczynają się na tę samą literę A: Amant - Aries (znak Barana). Znak Ryb jest znakiem wodnym, przedstawianym pod postacią pary ryb