To byłby dla mnie zaszczyt, gdybyś złamała mi serce.

216 XII Rośliny działające na układ oddechowy Arcydzięgiel str. 174 Babka lancetowata str. 256 Biedrzeniec anyż str. 232 Biedrzeniec mniejszy str. 255 Bluszcz str. 255 Bluszczyk kurdybanek str. 255 Dziewanna wielkokwiatowa str. 238 Fenkuł włoski str. 250 Fiołek wonny str. 228 Kasztan jadalny str. 232 Koper włoski str. 250 Krzyżownica górska str 180 Krzyżownica gorzkawa str. 180 Lepiężnik biały str. 188 Lukrecja str. 265 Macierzanka str. 238 Mak lekarski (!) str. 266 Mak polny str. 228 Miodunka plamista str. 255 Mydlnica lekarska str. 234 Oman str. 240 Ożanka nierównoząbkowa str. 236 Podbiał str. 256 Poziewnik piaskowy str. 236 Prawoślaz str. 230 Płucnica islandzka str. 226 Ślaz dziki str. 230 Rdest ptasi str. 214 Skrzyp polny str. 226 Szanta zwyczajna str. 234 Szałwia lekarska str. 264 Szałwia łąkowa str. 264 Turzyca piaskowa str. 202 Tymianek właściwy str. 238, 262 XIII Rośliny wpływające na gospodarkę hormonalną Regulujące miesiączkowanie Bylica pospolita str. 182 Dziurawiec str. 168 Kokornak str. 240 Konitrut błotny str. 244 Krwawnik str. 253 Lak pospolity str. 208 Lubczyk str. 196 Nagietek lekarski str. 220 Oman str. 240 Rozmaryn str. 242 Ruta zwyczajna str. 210 Szanta zwyczajna str. 234 Werbena pospolita str. 242 Przy nieregularnej i bolesnej miesiączce Jasnota biała str. 257 Kalina koralowa str. 257 Krwawnik str. 253 Lawenda str. 172 Lebiodka pospolita str. 244 Melisa str. 172 Oman str. 240 Pięciornik gęsi str. 186 Pokrzyk wilcza jagoda (!) str. 266 Przywrotnik str. 257 Rumianek str. 184 Starzec Fuchsa str. 218 Starzec gajowy str. 218 Szałwia lekarska str. 264 Szałwia łąkowa str. 264 Hamujące krwawienie przy zbyt silnej miesiączce (Lekarz!) Barwinek str. 216 Dąb str. 222 Krwawnik str. 253 Pięciornik kurze ziele str. 188 Rdest ptasi str. 214 Starzec Fuchsa str. 218 Starzec gajowy str. 218 Tasznik pospolity str. 254 Żarnowiec str. 206 Działające na tarczycę Karbieniec pospolity str. 246 Kozłek str. 168 Morszczyn str. 246 Serdecznik str. 208 Ogródek ziołowy 270 Praktyka ziołolecznictwa Przy zbieraniu roślin kierujemy się przede wszystkim dojrzałością pożądanej części rośliny. Na przykład pewne korzenie są zbierane przed lub w czasie „budzenia się" rośliny, natomiast inne - w jesieni, gdy cała „siła rośliny" ponownie skoncentrowana jest właśnie w korzeniu. Jeżeli potrzebujemy ziela, a zatem liści i łodyg, to należy dawać pierwszeństwo młodej, świeżej roślinie. Tak na przykład pierwsze, młode liście pokrzywy mogą służyć jako zdrowe uzupełnienie sałatki, podobnie mniszka i wielu innych dzikich ziół. Natomiast wielkie liście pokrzywy w jesieni dadzą się wykorzystać co najwyżej jako herbatka, ponieważ stały się twarde i suche. Dojrzały, wyrośnięty liść mniszka ma bardzo ostry smak i nie da się go jeść jako sałatki, podczas gdy właśnie jego gorycze są bardzo pożyteczne jako środki lecznicze przy chorobach reumatycznych i chorobach wątroby, woreczka żółciowego i trzustki. Mając do czynienia z konkretną chorobą, która wystąpiła nagle, musi się wziąć to, czego dostarcza właśnie pora roku, albo sięgnąć do surowca z apteki (np. suszone części roślin). Kto jednak znajduje przyjemność w planowym zbieraniu, może sobie zestawić własny zapas ziół leczniczych. Jeśli próbujemy zbierać zioła po raz pierwszy w życiu, jesteśmy z reguły zaskoczeni, jak wiele roślin leczniczych rośnie w najbliższym otoczeniu. Pomaga przy tym znajomość typowych siedlisk, gdzie roślina wzrasta możliwie bez wpływu nawozów sztucznych i pestycydów. Zawsze należy brać pod uwagę wielkość populacji roślin, której przecież nie wolno zniszczyć lub wyeksploatować całkowicie, choćby lokalnie. Pojemnikami do zbierania mogą być kosze, torby z materiału lub z papieru, ale nie torebki plastikowe, w których rośliny nie mogą oddychać. Prawie zawsze należy dawać pierwszeństwo świeżym roślinom. Również do przyrządzenia herbatek znakomicie nadają się świeże rośliny, bo nawet przy najbardziej ostrożnym suszeniu traci się część składników, na przykład lotne olejki eteryczne. Świeży, wyciśnięty, prze-filtrowany sok, może być utrwalony alkoholem - zależnie od surowca 45% do 60% - zabieg ten jest często stosowany przy sporządzaniu esencji homeopatycznych. Niemniej jednak suszenie jest chyba bezspornie najstarszym i ulubionym sposobem przechowywania ziół leczniczych. Materiał przeznaczony do suszenia nie może być narażony na zbyt wysokie temperatury, bezpośrednie promieniowanie słoneczne i wilgoć. Nawet suchy surowiec podlega jeszcze w pewnym stopniu przemianie materii. Dlatego nie powinien on być przechowywany w zamknięciu, bez dostępu powietrza. Torebki papierowe albo kartonowe pudełka nadają się do tego najlepiej. Rośliny lecznicze jako materiał suszony lub przygotowane w innej postaci mogą być przechowywane latami. Ich siła działania maleje jednak z czasem. Zaleca się wszystkie surowce zaopatrzyć w datę i starać się zużyć w ciągu jednego lub półtora roku. Na herbatki lecznicze rośliny powinno się zbierać i suszyć co roku od nowa. Kto sam zajmuje się roślinami leczniczymi, musi wiedzieć, że nie zawsze chodzi tu o niewinne i całkowicie bezpieczne substancje